آتشفشان های فعال ژاپن |آتشفشان ساکوراجیما Mount Sakurajima

ژاپن کشوری که بر روی حلقه آتش اقیانوس آرام قرار گرفته به دلیل فعالیت های زمین شناختی شدید و وجود آتشفشان های متعدد شهرت دارد. در میان این غول های خفته و بیدار آتشفشان ساکوراجیما در جزیره کیوشو جایگاهی ویژه دارد. این آتشفشان نه تنها یکی از فعال ترین و شناخته شده ترین کوه های آتشفشانی در ژاپن است بلکه به دلیل نزدیکی بی سابقه به یک شهر بزرگ یعنی کاگوشیما چالش ها و جذابیت های منحصربه فردی را ایجاد کرده است. زندگی در سایه این کوه آتشفشانی فعال نیازمند درک عمیق از ماهیت آن تاریخچه فوران هایش خطرات احتمالی و آمادگی مداوم است. این مقاله به بررسی جامع آتشفشان ساکوراجیما می پردازد تا تصویری روشن از این پدیده طبیعی قدرتمند و تأثیر آن بر محیط اطراف ارائه دهد.

آتشفشان ساکوراجیما در جنوب غربی ژاپن در استان کاگوشیما و در قسمت شمالی خلیج کاگوشیما قرار دارد. این کوه آتشفشانی در اصل یک جزیره بود اما پس از فوران عظیم سال ۱۹۱۴ جریان گدازه های آن مسیری را ایجاد کرد که جزیره را به شبه جزیره اوسومی در سرزمین اصلی کیوشو متصل کرد. ساکوراجیما بخش مهمی از پارک ملی کیریشیما-کینکووان را تشکیل می دهد و منظره ای چشمگیر بر فراز شهر کاگوشیما که در سمت غربی خلیج و درست روبروی آتشفشان واقع شده ایجاد می کند. این نزدیکی جغرافیایی ساکوراجیما را به یکی از معدود آتشفشان های فعال جهان تبدیل کرده که تا این حد به یک منطقه پرجمعیت نزدیک است.

از نظر زمین شناسی آتشفشان ساکوراجیما یک آتشفشان چینه ای یا استراتوولکانو است. این نوع آتشفشان ها با شکل مخروطی بلند و شیب دار خود که از لایه های متناوب گدازه سخت شده خاکستر آتشفشانی تفرا و سنگ های آذرآواری تشکیل شده اند شناخته می شوند. ساکوراجیما در داخل یک کالدرا بزرگتر به نام کالدرا آیرا قرار گرفته است که حدود ۲۲۰۰۰ سال پیش در اثر یک فوران فوق العاده عظیم شکل گرفته است. آتشفشان های چینه ای معمولاً فوران های انفجاری تری نسبت به آتشفشان های سپری دارند زیرا ماگمای آن ها معمولاً چسبناک تر است و گازها در آن محبوس می شوند. ساکوراجیما دارای سه قله اصلی است: کیتا-داکه (قله شمالی) ناکا-داکه (قله مرکزی) و مینامی-داکه (قله جنوبی). قله مینامی-داکه و دهانه شووا (Showa crater) که در سال ۲۰۰۶ فعال شد کانون اصلی فعالیت های فورانی اخیر بوده اند.

تاریخچه فوران های آتشفشان ساکوراجیما به هزاران سال پیش بازمی گردد اما فعالیت های ثبت شده آن از حدود سال ۵۹۵ پس از میلاد آغاز شده است. این آتشفشان در طول تاریخ دوره هایی از فعالیت شدید و آرامش نسبی را تجربه کرده است. فوران های بزرگتر معمولاً با جریان های گدازه قابل توجه و انتشار مقادیر زیادی خاکستر همراه بوده اند. یکی از مهم ترین فوران های قبل از قرن بیستم فوران بونمی (Bunmei) در سال ۱۴۷۱ بود که چندین سال به طول انجامید و منجر به شکل گیری یک شبه جزیره در سمت جنوب غربی شد. فوران های دیگری نیز در قرون بعدی رخ دادند که هر یک تأثیراتی بر چشم انداز و زندگی مردم محلی داشتند. درک این تاریخچه فورانی برای پیش بینی رفتار آینده آتشفشان و مدیریت ریسک ضروری است.

فوران بزرگ تاییشو فوران عظیم آتشفشان ساکوراجیما

فوران بزرگ تاییشو (Taisho eruption) که در سال ۱۹۱۴ رخ داد یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین فوران های آتشفشان ساکوراجیما در تاریخ معاصر است. این فوران در ۱۱ ژانویه ۱۹۱۴ آغاز شد و با زلزله های متعددی همراه بود که به مردم هشدار دادند تا منطقه را ترک کنند در نتیجه تلفات جانی مستقیم ناشی از فوران اولیه نسبتاً کم بود. با این حال این فوران بسیار شدید بود و مقادیر عظیمی گدازه از دامنه های مختلف آتشفشان جاری شد. این جریان های گدازه به قدری وسیع بودند که در عرض چند هفته کانال آبی که ساکوراجیما را از سرزمین اصلی کیوشو جدا می کرد پر کردند و این جزیره را به شبه جزیره متصل کردند. این فوران همچنین مقادیر زیادی خاکستر و گاز را به اتمسفر فرستاد و تأثیرات گسترده ای بر آب و هوا و کشاورزی منطقه داشت. فوران تاییشو نقطه عطفی در تاریخ ساکوراجیما بود و شکل جغرافیایی منطقه را برای همیشه تغییر داد.

آتشفشان ساکوراجیما در حال حاضر به عنوان یکی از فعال ترین آتشفشان های جهان شناخته می شود. فعالیت آن عمدتاً شامل فوران های انفجاری کوچک تا متوسط از دهانه های قله مینامی-داکه و شووا است. این فوران ها اغلب باعث پرتاب سنگ های آتشفشانی (بمب های آتشفشانی) در فاصله چند کیلومتری و تولید ستون های خاکستر می شوند که می توانند به ارتفاع چندین هزار متر برسند. خاکستر آتشفشانی به طور مرتب بر روی شهر کاگوشیما و مناطق اطراف آن می نشیند و زندگی روزمره ساکنان را تحت تأثیر قرار می دهد. سطح فعالیت به طور مداوم توسط آژانس هواشناسی ژاپن (JMA) رصد می شود و هشدارهای لازم بر اساس سطح خطر صادر می گردد. اگرچه فوران های بزرگ در مقیاس فوران تاییشو نادر هستند اما فعالیت های کوچک و مکرر نشان دهنده پویایی و پتانسیل این آتشفشان است.

فعالیت مداوم آتشفشان ساکوراجیما خطرات متعددی را برای محیط اطراف و ساکنان منطقه ایجاد می کند. اصلی ترین خطر ریزش خاکستر آتشفشانی است که می تواند باعث مشکلات تنفسی آسیب به محصولات کشاورزی اختلال در ترافیک هوایی و زمینی و فرسایش تجهیزات شود. خطرات دیگر شامل پرتاب سنگ های آتشفشانی در نزدیکی دهانه ها جریان های گدازه (که در فوران های اخیر کمتر شایع بوده اند اما در فوران های بزرگتر پتانسیل تخریب دارند) جریان های گِل آتشفشانی یا لاهار (که می توانند پس از بارندگی شدید و ترکیب خاکستر با آب رخ دهند) و در موارد نادر جریان های پیروکلاستیک (ابرهای داغ گاز خاکستر و سنگ که به سرعت از دامنه کوه پایین می آیند و بسیار کشنده هستند) می باشند. فعالیت لرزه ای مرتبط با حرکت ماگما نیز یک خطر دائمی است.

با توجه به نزدیکی ساکوراجیما به شهر کاگوشیما اقدامات ایمنی گسترده ای برای محافظت از جان و مال مردم انجام شده است. این اقدامات شامل سیستم های هشدار اولیه پیشرفته است که فعالیت های لرزه ای تغییر شکل زمین و انتشار گازهای آتشفشانی را رصد می کنند. آژانس هواشناسی ژاپن سطوح هشدار فوران را از ۱ تا ۵ تعیین می کند و اطلاعات را به سرعت به مردم منتقل می کند. برنامه های تخلیه اضطراری برای مناطق پرخطر تدوین شده و به طور مرتب تمرین می شوند. ساختمان ها و زیرساخت ها با در نظر گرفتن خطر ریزش خاکستر طراحی شده اند و ساکنان با روش های مقابله با خاکستر مانند استفاده از ماسک و تمیز کردن منظم معابر آشنا هستند. آموزش عمومی و آمادگی جامعه بخش مهمی از استراتژی مدیریت ریسک در این منطقه است.

علیرغم خطرات آتشفشان ساکوراجیما و منطقه اطراف آن یک مقصد گردشگری محبوب هستند. بازدیدکنندگان جذب چشم اندازهای دراماتیک فعالیت آتشفشانی پویا و فرهنگ محلی منحصربه فرد می شوند. نقاط دیدنی متعددی برای مشاهده آتشفشان از فاصله ایمن وجود دارد از جمله رصدخانه یونوهیرا (Yunohira Observatory) در دامنه غربی ساکوراجیما و رصدخانه آریماورا (Arimura Lava Observatory) در منطقه ای که توسط گدازه های فوران ۱۹۱۴ پوشیده شده است. کشتی های فری بین کاگوشیما و ساکوراجیما به طور مرتب در حال تردد هستند و دسترسی آسان را فراهم می کنند. حمام های پای آب گرم (Foot Spas) که از انرژی زمین گرمایی آتشفشان استفاده می کنند نیز از جاذبه های محبوب هستند. گردشگری نقش مهمی در اقتصاد محلی ایفا می کند.

ژاپن کشوری با فعالیت آتشفشانی بسیار بالا است و علاوه بر ساکوراجیما ده ها آتشفشان فعال دیگر در سراسر مجمع الجزایر وجود دارند. برخی از شناخته شده ترین آتشفشان های فعال دیگر ژاپن عبارتند از کوه فوجی (که اگرچه در حال حاضر خاموش است اما فعال محسوب می شود) کوه آسو (یکی دیگر از کالدرای بزرگ در کیوشو) کوه اونزن (محل یک فوران مرگبار در دهه ۱۹۹۰) کوه میتاکه (که در سال ۲۰۱۴ فوران کرد و باعث تلفات شد) و جزیره آتشفشانی ایوو جیما. وجود این تعداد زیاد آتشفشان فعال نشان دهنده موقعیت ژاپن بر روی مرزهای صفحات تکتونیکی و فعالیت های زمین ساختی مرتبط با آن است که منجر به زلزله های مکرر و فعالیت های آتشفشانی می شود. هر یک از این آتشفشان ها ویژگی ها و تاریخچه فورانی خاص خود را دارند.

آتشفشان ساکوراجیما دارای چندین حقیقت جالب است که آن را متمایز می کند. همانطور که قبلاً اشاره شد این آتشفشان تا سال ۱۹۱۴ یک جزیره واقعی بود و فوران آن باعث اتصال آن به خشکی شد. این تغییر جغرافیایی یک نمونه عینی از قدرت دگرگون کننده فوران های آتشفشانی است. ساکوراجیما همچنین به دلیل فوران های کوچک و تقریباً روزانه خود مشهور است؛ به طوری که گاهی چندین فوران کوچک در یک روز رخ می دهد که منجر به انتشار مداوم خاکستر می شود. این ویژگی آن را به یکی از فعال ترین آتشفشان ها از نظر تعداد فوران در جهان تبدیل کرده است. علاوه بر این ساکوراجیما به دلیل تولید نوع خاصی از تربچه بزرگ به نام ساکوراجیما دایکون (Sakurajima Daikon) که در خاک آتشفشانی غنی رشد می کند معروف است.

آتشفشان ساکوراجیما چند وقت یکبار فوران می کند؟

آتشفشان ساکوراجیما یکی از فعال ترین آتشفشان های جهان است و فوران های کوچک و انفجاری آن تقریباً به صورت روزانه رخ می دهند اگرچه فوران های بزرگتر و قابل توجه تر کمتر متداول هستند.

زندگی در نزدیکی آتشفشان ساکوراجیما چقدر خطرناک است؟

زندگی در نزدیکی ساکوراجیما با خطراتی مانند ریزش خاکستر پرتاب سنگ های آتشفشانی و احتمال وقوع جریان های گِل و پیروکلاستیک همراه است اما سیستم های هشدار و آمادگی بالا ریسک را کاهش داده اند.

ارتفاع قله آتشفشان ساکوراجیما چقدر است؟

ارتفاع قله مینامی-داکه یکی از قله های اصلی و فعال آتشفشان ساکوراجیما حدود ۱۰۹۸ متر (۳۶۰۲ فوت) از سطح دریا است.

آیا امکان بازدید از قله ساکوراجیما وجود دارد؟

دسترسی مستقیم به قله و دهانه های فعال ساکوراجیما به دلیل خطرات فوران و پرتاب سنگ های آتشفشانی ممنوع و بسیار خطرناک است. بازدیدکنندگان می توانند از نقاط رصدی ایمن در دامنه و اطراف آن استفاده کنند.

ژاپن چند آتشفشان فعال دارد؟

ژاپن حدود ۱۱۱ آتشفشان فعال دارد که این تعداد ژاپن را به یکی از فعال ترین مناطق آتشفشانی جهان تبدیل کرده است و نشان دهنده موقعیت آن بر روی حلقه آتش اقیانوس آرام است.

آخرین فوران بزرگ آتشفشان ساکوراجیما در چه سالی رخ داد؟

بزرگترین و تأثیرگذارترین فوران آتشفشان ساکوراجیما در قرن گذشته فوران عظیم تاییشو (Taisho) در سال ۱۹۱۴ بود که شکل جغرافیایی منطقه را تغییر داد.

نزدیکترین شهر بزرگ به آتشفشان ساکوراجیما کدام است؟

نزدیکترین شهر بزرگ به آتشفشان ساکوراجیما شهر کاگوشیما است که در سمت غربی خلیج کاگوشیما و درست روبروی آتشفشان قرار دارد و جمعیت قابل توجهی در نزدیکی آن زندگی می کنند.