طبیعتی که زیر سایه بناهای غیراصولی آرامش خود را از دست می‌دهد
صبح ساحل نوشت: گردشگری که می‌توانست عامل توسعه‌ی پایدار برای این منطقه باشد، در غیاب نظارت و برنامه‌ریزی درست، به تهدیدی جدی برای محیط زیست و فرهنگ بومی جزیره بدل شده است. هنگام، این جزیره کوچک و آرام در خلیج فارس، زمانی خانه‌ای امن برای طبیعت و مردمانش بود؛ جایی که آبی بی‌کران دریا با سکوت ساحل و زندگی ساده ماهیگیران و صدف‌فروشان، فضایی ناب و دست‌نخورده را در دل خلیج فارس به نمایش می‌گذاشت.
بلای گردشگری بی‌برنامه
ساخت‌وسازهایی که در ابتدا با هدف توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی آغاز شد، به‌سرعت از کنترل خارج شد. در نتیجه، حریم ساحلی جزیره با احداث سازه‌های بلند و غیرقانونی به خطر افتاد. پیمانکاران با تخریب طبیعت بکر جزیره، نخاله‌های ساختمانی را به دریا می‌ریزند و از منابع طبیعی مانند شن و سنگ برای تولید مصالح بهره‌برداری می‌کنند. این روند باعث آسیب جدی به اکوسیستم جزیره شده که طی میلیون‌ها سال شکل گرفته است.
یک کارشناس برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای هرمزگان در گفتگو با صبح‌ساحل از اهمیت شناخت بستر محیطی و معماری و گردشگری پایدار برای حل بحران‌های زیست‌محیطی و اجتماعی جزیره هنگام سخن گفت و تشریح کرد:«گردشگری سبز، به معنای توسعه‌ای است که با محیط زیست همسو باشد و به جای آسیب، رونق پایدار را برای جوامع محلی به ارمغان بیاورد. اما این نوع گردشگری زمانی محقق می‌شود که شناخت دقیقی از ارزش‌های طبیعی، فرهنگی و اجتماعی منطقه وجود داشته باشد. متأسفانه، در جزیره هنگام، این شناخت هم از سوی مسئولان و هم از سوی گردشگران نادیده گرفته شده است.»
او ادامه می‌دهد: «مشکل اصلی در هنگام، نبود آموزش و آگاهی‌بخشی است. جامعه محلی ارزش محیط زیست و فرهنگ غنی خود را به‌خوبی نمی‌شناسد و این باعث شده است که در برابر تخریب‌های ناشی از گردشگری بی‌برنامه و ساخت‌وسازهای بی‌رویه منفعل باشند. از سوی دیگر، گردشگرانی که به هنگام سفر می‌کنند، اغلب آگاهی کافی از حساسیت‌های زیست‌محیطی و فرهنگی جزیره ندارند و رفتارهایشان گاه به تخریب این میراث طبیعی و انسانی منجر می‌شود.» این کارشناس گفت: «اگر به مردم بومی آموزش داده شود و ظرفیت‌های محلی برای مدیریت گردشگری به کار گرفته شود، می‌توان ضمن حفظ منابع طبیعی و میراث فرهنگی، از گردشگری به عنوان ابزاری برای بهبود معیشت محلی استفاده کرد.» این کارشناس افزود: «شناخت بستر محیطی و اجتماعی باعث می‌شود توسعه به جای تهدید، فرصت باشد. گردشگری سبز، معماری سنتی و بومی را حفظ می‌کند، ارزش‌های فرهنگی جامعه را تقویت می‌کند و در نهایت، پایداری زیست‌محیطی را تضمین می‌کند. اما بدون این شناخت، نتیجه همین چیزی است که امروز در هنگام می‌بینیم: تخریب، تضاد و از دست رفتن میراث.» به باور این کارشناس، آینده جزیره هنگام وابسته به بازتعریف رویکردهای مدیریتی و آگاهی‌رسانی است. این کارشناس تصریح کرد:«اگر جزیره را به حال خود رها کنیم، تا چند سال دیگر نه از طبیعت بکر خبری خواهد بود و نه از فرهنگ بومی. باید همین امروز اقدام کنیم؛ آموزش به جامعه محلی، نظارت دقیق بر ساخت‌وسازها و تعریف پروژه‌های گردشگری پایدار، قدم‌های ضروری برای نجات این جزیره هستند.» این صحبت‌ها تلنگری است به مسئولان و تمام کسانی که به نوعی در سرنوشت هنگام نقش دارند. آیا زمان آن نرسیده که به جای تخریب، به هنگام فرصتی دوباره برای نفس کشیدن بدهیم؟
چشم‌انداز طبیعی در محاصره بتن
اکنون ساخت‌وسازهای غیرقانونی نه‌تنها زیبایی طبیعی جزیره را نابود کرده، بلکه مردم محلی را نیز از ساحل و آرامش طبیعی محروم کرده است.
ساحلی که روزگاری محلی برای زندگی و کسب‌وکار مردم بومی بود، حالا در اسارت نخاله‌های ساختمانی و سازه‌های بتنی قرار گرفته است.
در همین حال، تلاش‌های خبرنگار صبح‌ساحل برای دریافت پاسخ از دهیار و اداره کل محیط زیست استان به نتیجه‌ای نرسید. عدم پاسخگویی و نظارت کافی، اوضاع را وخیم‌تر کرده است.
آینده مبهم جزیره
هنگام امروز دیگر نه آن پناهگاه امن برای طبیعت است و نه مأمنی برای مردمانش. آیا صدای اعتراض موج‌ها و طبیعت این جزیره شنیده خواهد شد؟ یا روزی خواهد رسید که برای نجات هنگام و مردمش، دیگر بسیار دیر شده باشد؟ اگر قرار است هنگام زنده بماند، باید از امروز اقدام کرد؛ با آموزش، آگاهی‌بخشی، و مدیریت صحیح، نه‌تنها برای حفظ محیط زیست، بلکه برای حفظ هویت بومی و فرهنگی این جزیره زیبا.