معرفی محرک الکتریکی دمپر و کاربرد آن
محرک الکتریکی دمپر چیست؟
محرک الکتریکی دمپر، بخشی از سیستم گرمایش و تهویه مطبوع (HVAC) را کنترل می‌کند. باز کردن دمپر اجازه می‌دهد تا هوای خارج از ساختمان وارد شده تا فضای داخلی خنک شود، یا می‌تواند بسته شود تا هوای داخل را در خود نگه دارد. محرک‌های دمپر در هر دو پیکربندی الکتریکی و پنوماتیکی از تولید کنندگان در دسترس هستند. برگشت فنری، چرخشی و تغییرات خطی نیز انجام می‌شود و اینکه چه نوع محرک دمپر استفاده گردد، به نوع و پیکربندی سیستم HVAC در ساختمان بستگی دارد.
در واقع هدف یک محرک دمپر این است که به یک سیستم HVAC اجازه دهد تا هوای بیرون را وارد کند یا سیستم میرایی را به‌گونه‌ای حرکت دهد که هوا نتواند وارد آن شود. همچنین هوایی که بیشتر در سیستم خنک می‌گردد، وارد ساختمان شده و محرک همچنین می‌تواند هوای گرم را با سرد کردن هوا به بیرون فشار دهد.
محرک الکتریکی دمپر چیست؟
سیستم‌های تهویه مطبوع تجاری معمولاً از شیر برقی‌های فولادی ضد زنگ استفاده خواهندکرد که می‌توانند محیط‌های خورنده را تحمل کنند. در سیستم‌هایی که با فشار هوا کنترل می‌شوند، از محرک‌های دمپر پنوماتیک استفاده شده و اینها معمولاً دارای فنری هستند که محرک را به حرکت در می‌آورد که با تغییر فشار هوا در سیستم کنترل فعال می‌شود. در یوتیوب میتوانید اطلاعات کاملتر را به صورت ویدئو مشاهده نمایید.
در مقابل، محرک‌های الکتریکی توسط موتورها کنترل می‌شوند و انواع دیگر محرک‌ها برای دمپرهای تهویه مطبوع شامل محرک‌های فنری برگشتی و همچنین محرک‌های برگشت فنری که عموماً توسط موتورها رانده می‌شوند، هستند.
گاهی اوقات یک شیر برقی در یک محرک دمپر گنجانده می‌شود که این موضوع به باز و بسته شدن قسمت دمپر با تبدیل انرژی موجود به حرکت کمک می‌کند. همچنین محرک‌ها را می‌توان به روش‌های مختلف، اغلب با استفاده از کیت‌های خریداری‌شده جداگانه، نصب کرد.
هر محرک دمپر در ارتباط با سایر قطعات تهویه مطبوع کار می‌کند و نوع مهروموم دمپر، تعداد بخش‌های دمپر و سرعت هوا باید قبل از نصب در نظر گرفته شود. عواملی نیز شامل فشار استاتیکی سیستم در شرایط عادی است و این متغیرها را می‌توان با یافتن گشتاور دمپر و ناحیه دمپر محاسبه کرد. فرمول‌های ریاضی به تعیین اندازه و نوع محرکی که مناسب ترین است کمک می‌کند.
محرک الکتریکی دمپر چه کاربردی دارد؟
دمپر هوا وسیله ای است که از دریچه ها یا صفحات که به آن دریچه زیر فن کویل میگویند ،برای متوقف کردن یا تنظیم جریان هوا در یک کانال، دودکش، حجم هوای متغیر (VAV)، واحد حمل هوا یا سایر تجهیزات مشابه استفاده می کند. همچنین از دمپرها برای جلوگیری از جریان هوا به داخل اتاق‌های خالی یا بلااستفاده که در آنها نیازی به تهویه هوا نیست، استفاده می‌شود. از انواع دمپر می توان به دمپر بادی، دمپر موتوری، دمپر آتش و دمپر پارکینگ و … تقسیم می شود
بخشی از سیستم گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع (HVAC)، یک محرک دمپر است که باز و بسته شدن یک دمپر را کنترل می کند. باز کردن دمپر اجازه می دهد تا هوای خارج از ساختمان وارد شود تا فضای داخلی خنک شود، یا می تواند بسته شود تا هوای داخل را در خود نگه دارد. محرک های دمپر در هر دو ساختار الکتریکی و پنوماتیکی از تولید کنندگان در دسترس هستند. برگشت فنری، چرخشی و تغییرات خطی نیز انجام می شود. اینکه چه نوع محرک دمپر استفاده می شود به نوع و ساختار سیستم HVAC در ساختمان بستگی دارد.
کار اصلی یک محرک الکتریکی دمپر این است که به یک سیستم HVAC اجازه دهد تا هوای بیرون را وارد کند، یا سیستم میرایی را به گونه‌ای حرکت دهد که هوا نتواند وارد آن شود. سیستم تهویه مطبوع ممکن است لازم نباشد با توان لازم برای خنک کردن هر دستگاه کار کند. فضایی در یک ساختمان اگر دمای بیرون مناسب باشد، استفاده از هوای بیرون مقرون به صرفه است و فشار کمتری بر سیستم مکانیکی کلی وارد می‌کند. هوایی که بیشتر در سیستم خنک می شود وارد ساختمان می شود و محرک همچنین می تواند هوای گرم را با سرد شدن هوا به بیرون فشار دهد.
دمپر موتوری چیست؟
دمپر دریچه و یا یک صفحه فلزی دارای پره می باشد که در سیستم تهویه مطبوع (HVAC نظیر هواساز، پکیج یونیت و سایر تجهیزات) به منظور کنترل جریان هوا از آن استفاده می شود این وسیله به در دو مدل دستی و یا برقی تولید می شود که هر کدام از آنها با توجه جنس و ویژگی هایی که دارند به چند مدل همچون تدریجی، ضد حرق، سه وضعیتی با مکانیزم On/off و فنر برگشت تقسیم می شوند.
دمپر های دستی را به وسیله دسته ای که اغلب در جوانب و یا بالا و پایین آن تعبیه می شود تنظیم می کنند اما دمپر های موتوری بوسیله موتوری که روی فضای بیرونی دمپر تعبیه شده است تنظیم می شوند. دمپر ها را می توان در ابتدای کانال، بین کانال انتقال هوا و انتهای کانال تعبیه کرد و با تنظیم تیغه های دمپر امکان تغییر جهت جریان هوا میسر می گردد. اما موتور دمپر، قطعه الکترونیکی است که در ابعاد کوچک طراحی و ساخته شده و روی دمپر مطابق شکل زیر به منظور کنترل دمپر به صورت اتوماتیک نصب می شود.
انواع دمپر موتوری
از انواع دمپر های موتوری می توان به موتورهای سه وضعیتی با مکانیزم On/off، دمپر موتوری تدریجی و دمپر موتوری دارای فنر برگشت اشاره کرد که در ادامه مطلب به شرح هر کدام از آنها می پردازیم.
موتورهای سه وضعیتی با مکانیزم On/off
از رایج ترین نوع دمپر های موتوری می توان به دمپر های مجهز به موتورهای سه وضعیتی با مکانیزم On/off اشاره کرد. که به منظور باز و بسته کردن دمپرهای هوا جهت قطع و وصل یک مسیر هوا از آن استفاده می شوند. این دمپر ها مجهز به سنسور فشار و یا یک کلید قطع و وصل معمولی بوده و قادر به دریافت فرمان از ترموستات می باشد. از انواع این دمپر موتوری می توان به دمپر موتوری چهارگوش موازی، دمپر موتوری چهارگوش ۷و۸، دمپر موتوری هوابُر و دمپر موتوری ضدحریق اشاره کرد.
دمپر موتوری تدریجی
این دمپر ها از ساده ترین دمپر های موتوری هستند که از یک پتانسیومتر برای ورودی 0 تا 10 ولت کمک می گیرند. موتور دمپر تدریجی، ولتاژ 0 تا 10 ولت را دریافت و مطابق آن 0 تا 100 باز می شوند.
دمپر موتوری با فنر برگشت
در این نوع دمپرهای موتوری، فنر به هنگام بسته شدن دمپر، جمع می شود و زمانیکه برق قطع می شود موجب بسته شدن دمپر می شود (normally close).
موتورهای موتوری کنترل آتش (Fire Damper actuator)
موتورهای موتوری کنترل آتش مجهز به سنسور حساس به دود و حرارت می باشند که به محض احساس کردن دمای بالاتر از 70 درجه سانتیگراد، مسیر جریان هوا را مسدود می کند. موتور این نوع دمپر ها در دو نوع ۲۴ ولت و ۲۲۰ ولت در بازار یافت می شود و بطور معمول درجه حفاظت موتور دمپرها، ۵۴ می باشد. دمپر موتوری کنترل آتش جهت کنترل آتش و جلوگیری از انتقال آن به بخش های دیگر استفاده می شود.
ویژگی های دمپر موتوری
دمپر های موتوری را نظیر دمپر های دستی می توان به دو شکل گرد و چهارخونه ساخت. دمپر های موتوری قابلیت ساخت با پره تک لایه به هندسه V شکل و یا به صورت پره دولایه با هندسه ایرفولی را دارند. روی محل اتصال شفت پره به منظور هوابندی بهتر از نوار هوابند استیل استفاده می شود البته این مورد به سلیقه مشتری بستگی دارد. در دمپر های موتوری می توان جهت کاهش نشتی هوا هنگام بسته بودن کامل دمپر، از نوار هوابند لاستیکی سیلیکونی روی لبه پره ها استفاده کرد. از طرفی برای کنترل بیشتر روی دبی هوا و قطع سریع تر جریان هوا می توان دمپر های موتوری را در دو نوع پره متقابل و پره موازی تولید کرد.