می توان ظرفیت هنرمندان استانی را جهانی کرد

به گزارش خبرگزاری خبر روزانه استان سمنان ، پژوهش‌های وی که به زبان انگلیسی ،در زمینه تئاتر و حوزه ی بینارشته ای نوشته است بارها در مجلات بین المللی به چاپ رسیده است. او سالهاست که به طور پیوسته به تدریس در مدرسه های بازیگری می پردازد و کارگاه های آموزشی برگزار می کند.

کتاب ” چگونه با تولیدات تئاتریمان بین المللی شویم” نوشته خطیب زاده با مقدمه ای از قطب الدین صادقی در سال ۱۴۰۲ از سوی انتشارات جیسا منتشر شد. وی در آخرین اقدام خود ” اسماعیل همتی” از اساتید نمایشنامه نویسی ایران و نویسنده، شاعر، مدرس و پیشکسوت هنرهای نمایشی اهل سمنان است را طی مقاله ای در یکی از معتبرترین مجلات هنرهای نمایشی در آسیا با نام Theater Dunia” که به زبان هندی و انگلیسی منتشر می شود، معرفی کرد.

محمد علی دانشگر از هنرمندان استان سمنان و عابد میرمعصومی از خبرگزاری خبر روزانه استان سمنان در این خصوص با عرفان خطیب زاده به گفت و گو نشستند:

آشنایی خودتون رو با مجله بین المللی تئاتر دو زبانه هندی و انگلیسی Dunia بیان فرمایید و اینکه شما چه اثری براشون ارسال کردید و دستاورد شما چه بوده است؟

در جشنواره و کنفرانس بین المللی تئاتر مغولستان ۲۰۲۳ با ارائه مقاله و سخنرانی به عنوان یکی از ۱۲ نفر منتخب از سراسر دنیا حضور داشتم و بسیار مفتخر هستم که بگویم، با دکتر دنی کارماکار Dr. Dani Karmakar هندی آشنا شدم. ایشان متخصص تاتر کاربردی، تئاتر خیابانی و کودک و نوجوان است. طبق گفت و گوی صمیمی که با ایشان داشتم، دکتر کارماکار مجله ی بین المللی دو زبانه انگلیسی- هندی Dunia را که خودشان صاحب امتیاز آن هستند را معرفی کردند. مجله ای بسیار وزین با هیئت تحریریه و اساتید مجرب که بخش های تخصصی و علمی در هنرهای نمایشی دارد و مباحث بسیاری را پوشش می‌دهد. مانند تئاتر خیابانی، تئاتر کودک و نوجوان، تئاتر آموزشی و بسیاری موارد دیگر. این مجله از سال ۲۰۱۳ فعال است. و طبق این دیدار، ایشان اعلام آمادگی برای همکاری با سایر هنرمندان را اعلام کردند که بنابراین من هم مصمم شدم تا برای این مجله پژوهشی نگارش کنم. به همین جهت، مقاله‌ای در حوزه ی محتوایی آثار کودک و نوجوان به زبان انگلیسی نوشتم که مورد استقبال ایشان و سایر اعضای هیات تحریریه قرار گرفت در صفحه ۱۶۶ مجله به چاپ رسید.

این مجله ی بخشی به اسم: “معرفی نمایشنامه نویس یا Introducing ” دارد که در هر شماره فصلنامه به معرفی یک نمایشنامه نویس مطرح می پردازد. من هم به سبب آشنایی با استاد همتی، ایشان را به دکتر و مجله معرفی کردم و ترجمه ای از رزومه استاد همتی داشتم و پلات دو اثر وی رو هم به عنوان نمونه ، قرار دادم.پس از بررسی ها و به دلیل استاد همتی در بخش کودک و نوجوان، تئاتر کاربردی، آموزش و همچنین شعر فعال بودند و تمامی این موارد نظر مجله را هم به بهترین شکل پوشش می داد، مقاله پذیرفته و چاپ شد.

این مجله در چه سطحی چاپ و عرضه می شود؟

این مجله در تمام آسیا عرضه می شود و قیمت آن ۵ و نیم دلار است و با توجه به اینکه عصر امروز، عصر دیپلماسی فرهنگی، روابط بین الملل و ارتباطات است این همکاری ها می تواند باب همکاری های فرهنگی و هنری آینده را رقم بزند.

در مورد پروفسور Dani Karmakar کمی بیشتر توضیح دهید

دکتر کارمکار، در زمینه تئاتر کاربردی تخصص دارند. تئاتر خیابانی و پداگوژیک دو رویکرد اصلی ایشان است. فقط بگویم که آخرین اجرای خیابانی ایشان در کلکته ی هند در یک سانس شاهد 3500 نفر تماشاگر بوده و شهرت بسیاری دارند. به عنوان کارگردان آثار زیادی را کارگردانی کرده است و نمایش هایشان به صورت چرخشی در تمام هند اجرا می شود. علاوه بر این استاد دانشگاه هستند و به صورت کاملا علمی و اصولی در حوزه ی تئاتر کاربردی در هند و آسیا فعالیت می کنند. همچنین در کنفرانس مغولستان سخنرانی فوق العاده ای داشتند، در خصوص اینکه در جوامع جهان سومی و بعضا رشد نیافته با چه روش ها و اصولی می شود تئاتر را نهادینه کرد و برای گواه حرفشان از تجربیات میدانی خود در هند سخن گفتند و مستندات معتبری نشان دادند.

آشنایی خود را با اسماعیل همتی از جهت معرفی بیشتر وی برای آنها که این گفت و گو را می خوانند، بفرمایید:

من از دوره نوجوانی با ایشان آشنا شدم. نمایشنامه های ایشان را (دانش آموزی، عروسکی، کودک و نوجوان، آموزشی و ..) را مطالعه کردم و برایم جذابیت داشت. همچنین در نشست ها، جشنواره ها و .. با ایشان تعامل و گفت و گو داشتم و بسیار در حوزه ادبیات نمایشی از ایشان آموختم. همچنین، به عنوان یک هنرجو زمانی که نمایشنامه نویسی را تمرین و مشق میکردم، ایشان خالصانه به من کمک کردند و من شخصا نمی توانم نسبت به زحمات و طبع بلند ایشان بی تفاوت باشم.

آیا مسئولین هم حمایتی برای حفظ و نگهداری آثار ایشان انجام داده اند؟

حقیقتا این سوال را باید از خود ایشان پرسید اما من به نوبه خودم پاسخ می دهم. اینکه پیشکسوتانی مثل استاد همتی و بسیاری را فراموش کردند. انگار نه انگار! ایشان بسیار بر گردن تئاتر استان حق دارند. در شرایط سختی پیگیر جشنواره های استان بودند و کارگاه های نقد را پوشش می دادند. من که آن زمان سنی نداشتم اما از مطالعاتی که در مجلات داشتم، پرس و جو هایی که کردم و عکس هایی که به عنوان مستند دیدم، این موارد بسیار مشهود است. فراموش می کنیم و این خیلی بد است، حال چه استاد همتی، چه دیگر اساتید و پیشکسوتان در استان و کشور.

-استاد اسماعیل همتی هم اینک فعالیت هنری خود را انجام میدهند؟

مدت طولانیست که ایشان کسالت دارند و نیازمند حمایت های پزشکی هستند که بالطبع فعالیت را برای ایشان سخت تر می کند. امیدوارم هرچه زودتر سلامتی کامل خودشان را بدست بیاورند و ما هنرجویان و جوانان بتوانیم از آثارشان بیشتر بهره ببریم. چه به صورت نمایشنامه خوانی، چه نمایشنامه های رادیویی/پادکست، چه معرفی، چاپ و خریداری آثار ادبی ایشان. به هر شکلی در این شرایط باید به هم کمک کنیم. نه در لفظ بلکه در عمل، و هر کسی هم به نوبه ی خودش.

با توجه به تخصص خودتون و اینکه به تازگی کتابی هم با عنوان چگونه با تولیدات تئاتریمان بین المللی شویم چاپ کرده اید چه پیشنهاداتی برای پیشرفت و ارتقاء سطح تئاتر کشور و استان خودتون دارید ؟

در ابتدا نیازمند گفتگو بین خودمان هستیم. اول باید یه سری چیزها را بین خودمان حل کنیم. از نظر فکری و نرم افزاری ببینیم چه میخواهیم. آیا تولیداتمان اصلا پاسخگویی جامعه ی ایرانی است؟ یا خیر؟ چه روش ها و سبک هایی می توانند پاسخگویی مردم باشند؟ در این وضعیت اقتصادی راه حل چیست؟ ما اول به یک اجماع سراسری نیاز داریم. چه در استان چه کشور.

در تئاتر ملی لهستان دیدم که جلوی ساختمان اصلی تئاتر ورشو، یک میز بسیار بزرگ دو طبقه نصب کرده بودند و یکشنبه‌ها اهالی تئاتر لهستان آنجا جمع می شدند و درباره مسائل و مشکلات با هم بحث و گفتگو می کردند. یا اینکه در مغولستان در کنفرانسی که عنوان کردم از همه دنیا دعوت می کنند تا به آن ها راهکار بدهند که برای عشایر چه کنیم؟ تئاتر خیابانی به چه درد عشایر می خورد؟ ایده بدهید…! ببینید این ها یعنی پیشرفت. من در کتابم هم به آن اشاره کردم. سپس باید در نظر بگیریم که چگونه روش های جدیدی اتخاذ کنیم که الان بتواند پاسخگو باشد. ما از تکنولوژی و نرم افزار ها می توانیم استفاده کنیم برای ارائه هنرمان. می توانیم در پلتفرم ها از اجرا هایمان صحبت کنیم. نقد کنیم. پیشنهاد بدیم. جلسات متعدد برگزار کنیم. چه انلاین چه حضوری. به دلیل آنکه ظرفیت بسیار خوبی داریم. هنرجویان مستعد. هنرمندان خوش فکر. جوانان با انگیزه. اما با روش های نو و تازه و امروزی.

با توجه به حضور شما در جشنواره تئاتر استانی و برگزاری ورکشاپ در استان سمنان تئاتر استان سمنان را چگونه ارزیابی میکنید؟ ظرفیت بسیار خوبی در هنرمندان استان سمنان داریم. اما آنطور که باید از آنها استفاده نمی شود. متاسفانه تئاتر استان سمنان متکی به جشنواره شده است، هر چند هممت عالی برای برگزاری چشنواره وجود داشته است اما منظورم هنرمندان هستند که صرفا نباید ما روی جشنواره استانی حساب باز کنیم و با نگاه خود را گسترش دهیم. برای نمونه استاد همتی از سمنان را به کشور دیگری به دو زبان بین المللی در آسیا معرفی کردیم؛ حال فکر کنید چه آثار اجرایی و نمایشنامه هایی داریم که می توانیم از آنها استفاده کنیم. در سطح ملی و چه بین المللی.

پس به نظر شما هنرمندان شهرستانی می توانند نگاه بین المللی داشته باشند؟

بله حتما، ما می توانیم نمایشنامه های نویسنده های هم استانی خود را به زبان انگلیسی ترجمه و به دنیا عرضه کنیم. چه برای چاپ چه برای اجرا. می توانیم در کنفرانس های خارجی مقالاتمان را ارائه کنیم. می توانیم آثار ادبی خود را از راه دور و به صورت آنلاین عرضه کنیم. می توانیم فتو پرفورمنس هایمان را به گالری ها و کتابخانه های معتبر دنیا معرفی کنیم. می توانیم از اساتید دانشگاه ها برای ارتقا سطح تئاتری و علمی خودمان کمک بگیریم.

46

جناب خطیب زاده با سپاس از گفت و گویی که داشتید، اگر سخن پایانی هست بفرمایید؟

من بارها گفتم اگر شرایطش فراهم شود، می توانم اساتید به نام خارجی و آنهایی که میشناسم را به جشنواره ها دعوت کنم. چه برای داوری، چه برای ورک شاپ، چه برای انتقال تجربه، چه برای سیاست‌گذاری، چه برای گفتمان و هر مساله ی فرهنگی دیگر. فقط نیاز به اراده جمعی دارد، که این امر فقط نیازمند گفت و گوست و بنده هم از گفت و گویی که انجام دادید ممنونم.