ماینوکسیدیل با نام تجاری minoxidil یکی از دارو‌های مؤثر برای درمان و جلوگیری از ریزش مو است که اثرگذاری آن بر رشد موها کاملاً اتفاقی به اثبات رسید. این دارو در ابتدا برای درمان فشار خون بالا بکار برده می‌شد. اما تمامی مصرف‌کنندگان آن پس از مدتی دچار پرمویی شدید شدند و محققان دریافتند که ماینوکسیدیل باعث افزایش رشد موها می‌شود. در اغلب کشور‌ها این دارو به صورت محلول تولید و در اختیار افراد متقاضی قرار می‌گیرد؛ اما برخی از کشور‌ها نیز آن را به صورت فوم تولید می‌کنند تا استفاده راحت‌تری داشته باشد.
ماینوکسیدیل حتما باید زیر نظر پزشک مصرف شود. چون برای درمان همه‌ی انواع ریزش مو مؤثر نیست. به عنوان مثال برای درمان ریزش سکه‌ای می‌توان از آن استفاده کرد؛ اما در درمان ریزش مو ناشی از مشکلات هورمونی هیچ تأثیری ندارد.استفاده از ماینوکسیدیل علاوه بر درمان ریزش مو، برای جلوگیری از ریزش مو نیز مؤثر است. معمولاً پزشکان محلول آن را برای تقویت موی افرادی که موهای ضعیف و کرکی دارند تجویز می‌کنند.
انواع ماینوکسیدیل
این دارو به دو شکل فوم و محلول در دسترس است. استفاده از فوم ماینوکسیدیل برای افرادی که طاسی کامل داشته یا موهای خود را تراشیده‌اند مناسب‌تر است، چراکه شکل محلول دارو روی سر آن‌ها باقی نمانده و سر می‌خورد. به‌علاوه فوم ماینوکسیدیل حساسیت کمتری ایجاد می‌کند و بنابراین عوارض کمتری نسبت به محلول آن خواهد داشت. برای افرادی که ریزش موی سکه ای یا موضعی دارند، استفاده از شکل محلول مناسب است. زیرا در این مدل ریزش مو فوم ماینوکسیدیل به مقدار کافی به کف سر نرسیده و دارو به درستی جذب نمی‌شود.
این دارو در دو نوع ۲ و ۵ درصد عرضه می‌شود. نوع ۲ درصد را می‌توان برای درمان ریزش مو در ریش و سبیل آقایان و موهای بانوان استفاده کرد. نوع ۵ درصد آن نیز معمولا برای آقایان تجویز شده و برای درمان ریزش موهای شدیدتر استفاده می‌شود. به همراه این محلول لوله اسپری مخصوصی عرضه می‌شود که با استفاده از آن می‌توان دارو را روی موها ریخت.
مزایای ماینوکسیدیل
استفاده از این محلول برای کسانی که از ریزش موهای خود ناراضی بوده و نمی‌توانند برای کاشت مو هزینه کنند، بسیار مناسب است. با استفاده از داروی ماینوکسیدیل رشد موها تقویت شده و در مراحل ابتدایی درمان در محل‌های خالی شده می‌توان موهای باریک و نرمی را مشاهده کرد. این موها به مرور زمان تیره‌تر و محکم‌تر شده و در نهایت شما را صاحب موهایی یکدست و زیبا خواهد کرد. بنابراین می‌توان ماینوکسیدیل را درمانی مناسب برای ریزش موضعی موها دانست.
این محلول درمانی مناسب برای آقایانی است که در سنین کم ریزش مو پیدا کرده و موهای نازکی دارند. معمولا علت اصلی ریزش موها در سنین پایین، عوامل ارثی است. بنابراین می‌توان گفت که ماینوکسیدیل درمانی مناسب برای ریزش موی ناشی از ارث است. به‌علاوه این محلول دارویی در دسترس است که شما می‌توانید حتی بدون نیاز به نسخه آن را از داروخانه تهیه کنید. البته توصیه می‌کنیم که مصرف این دارو را حتما با مشورت پزشک آغاز کنید. پس از آن می‌توانید بدون نیاز به تجدید نسخه این دارو را خریداری کنید.
عوارض ماینوکسیدیل
عوارض این دارو معمولا کم است و در صورت استفاده درست و رعایت دستور پزشک، ایجاد نخواهند شد. اما در مواردی ممکن است دارو باعث ایجاد حساسیت شده و پوست سر را قرمز و ملتهب کند. این قرمزی و التهاب ممکن است با سوزش و خارش نیز همراه باشد. درصورتی‌که هریک از این عوارض را مشاهده کردید، حتما درباره دوز و نوع داروی مصرفی با پزشک مشورت کنید. علاوه بر این استفاده طولانی مدت از دارو می‌تواند باعث نازک شدن پوست سر و بروز برخی مشکلات شود.
به‌علاوه ممکن است در حین استفاده محلول بر روی محل‌هایی که موردنظر فرد نیستند ریخته و باعث رشد موها در این نواحی شود. این موهای ناخواسته کمی آزاردهنده هستند و ممکن است باعث ایجاد نارضایتی در شخص مصرف‌کننده شوند. یکی از مهم‌ترین عوارض این محلول شروع مجدد ریزش موها پس از قطع مصرف است. داروی ماینوکسیدیل از جمله داروهایی است که اثرات ماندگاری ندارد. بنابراین فرقی نمی‌کند که فرد برای مدتی طولانی از آن استفاده کرده باشد یا مدت کوتاهی از شروع مصرف دارو گذشته باشد، درهرحال مدتی پس از قطع مصرف ریزش موها مجددا شروع می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که استفاده از این دارو در دراز مدت گران تمام شود.
در بعضی افراد ممکن است مصرف دارو ماینوکسیدیل باعث ایجاد سردرد شود. همچنین مصرف نادرست این دارو می‌تواند روی هورمون‌های جنسی افراد اثرات منفی بگذارد. بنابراین قبل از مصرف حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. علاوه بر این‌ها در مواردی نادر عوارضی نظیر احساس درد در قفسه سینه، افت فشار خون، افزایش ناگهانی وزن، تغییر در ضربان قلب و ورم دست‌ها و پاها نیز مشاهده شده است.
- بروز التهاب و خارش
- پوسته ریزی یا شوره سر
- ایجاد حساسیت های پوستی
- هزینه بالای درمان
- شروع مجدد ریزش مو پس از قطع مصرف دارو.
در هر روز محلول ماینوکسیدیل باید دو مرتبه مورد استفاده قرار بگیرد، این کار در کوتاه مدت مشکل به نظر نمی رسد، اما در طولانی مدت چنین کاری طاقت فرسا بوده و اغلب افراد نمی توانند برای طولانی مدت استفاده از این دارو را ادامه بدهند.
موارد مصرف و نحوه اثرگذاری دارو
ازآنجایی‌که ماینوکسیدیل دارویی برای درمان موضعی ریزش موها است، استفاده از آن برای درمان ریزش سکه‌ای موها بسیار شایع است. این دارو را می‌توان به عنوان تقویت‌کننده موهای کرکی و ضعیف نیز استفاده کرد. البته باید توجه داشته باشید که این دارو نمی‌تواند درمان قطعی و کاملی برای جلوگیری از ریزش موها یا رشد مجدد آن‌ها باشد. اثرات این دارو دائمی نیست و به محض قطع محلول ریزش موها مجددا شروع می‌شود.
یکی از مواردی که می‌تواند در اثرگذاری دارو موثر باشد، شروع به موقع مصرف آن است. پزشکان توصیه می‌کنند که مصرف این دارو بلافاصله پس از مشاهده ریزش موها آغاز شود نه زمانی که کار از کار گذشته و به‌راحتی می‌توان اثرات ریزش مو را در او مشاهده کرد. معمولا نشانه‌های بهبودی پس از مصرف داروی ماینوکسیدیل ۴ تا ۶ ماه پس از آغاز مصرف قابل مشاهده خواهند بود. این دارو ممکن است در بعضی افراد باعث درمان کامل ریزش شود و در بعضی دیگر تنها مقدار آن را کاهش دهد.
از این دارو می‌توان برای تقویت موهای ریش‌ها و سبیل آقایان نیز استفاده کرد. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف ماینوکسیدیل بر روی موهای صورت نیز به اندازه موهای سر اثرگذار خواهد بود. البته باید توجه داشته باشید که این دارو تنها در محل‌هایی که پیاز موها سالم بوده و آسیبی ندیده باشد، رشد موها را بالا خواهد برد. بنابراین نمی‌توان از آن برای برگرداندن موهای محل زخم یا سوختگی استفاده کرد. برای رشد مجدد مو در این محل‌ها معمولا از روش کاشت مو و پیوند فولیکول استفاده می‌شود.
شیوه مصرف
در هفته‌های ابتدایی ممکن است مصرف داروی ماینوکسیدیل باعث ناامیدی افراد شود. چراکه این دارو در ۲ تا ۸ هفته اول ریزش موها را افزایش خواهد داد. اما اگر فرد ناامید نشده و مصرف دارو را ادامه دهد، پس از این مدت می‌تواند نتایج مصرف دارو را مشاهده کند. بسته به نوع موها، ضخامت و میزان ریزش آن‌ها، از انواع مختلفی از داروی ماینوکسیدیل استفاده می‌شود.
برای اینکه ماینوکسیدیل به‌خوبی روی موهای فرد اثر بگذارد، باید قبل از مصرف موها را به طور کامل تمیز کرده و روزانه دو بار از آن استفاده کرد. صبح‌ها پس از بیدار شدن و شب‌ها قبل از خواب مقدار مناسبی از دارو (معمولا ۱۵ قطره یا یک سی‌سی) را به موهای خود بمالید. بهتر است دارو را روی نوک انگشتان ریخته و با استفاده از انگشتان آن را به طور کامل روی کف سر پخش کنید. توجه کنید که دارو باید با کف سر تماس داشته باشد. بنابراین حتما موهای خود را کنار زده و مطمئن شوید که ماینوکسیدیل به پوست سر رسیده است. پس از اتمام کار نیازی به بستن یا پانسمان سر نیست. تنها باید اجازه دهید که پوست سر به طور کامل خشک شود.
شما می‌توانید یک ساعت پس از استفاده از دارو موها را به طور کامل بشویید یا به حمام و استخر بروید. چراکه دارو برای جذب کامل به یک ساعت زمان نیاز دارد. دقت کنید که محلول نباید بر روی قسمت‌هایی که نیازی به درمان ندارند، بریزد. درصورتی‌که این اتفاق افتاد، حتما پس از اتمام کار این محل‌ها را پاک کنید. در نهایت پس از اتمام کار حتما دست‌های خود را با آب و صابون بشویید. حتما پس از مصرف محلول درب بسته آن را محکم ببندید و آن را در محلی به دور از نور و رطوبت و البته دسترس کودکان نگهدارید. این دارو باید در دمای اتاق نگهداری شود.