چگونه شکلات درست می‌شود؟ از دانه کاکائو تا قالب‌های شکلاتی
شکلات، این خوراکی لذیذ و پرطرفدار، نه تنها یکی از لذت‌بخش‌ترین طعم‌ها در دنیای غذاهاست، بلکه پشت هر تکه از آن یک فرآیند پیچیده و دقیق وجود دارد. برای بسیاری از افراد، دانستن اینکه شکلات چگونه از دانه‌های کاکائو که بر روی درختی در مناطق استوایی رشد می‌کنند به قالب‌های زیبا و خوشمزه تبدیل می‌شود، جذاب است. در این مقاله، شما را با مراحل مختلف تولید شکلات آشنا می‌کنیم؛ از زمانی که دانه‌های کاکائو برداشت می‌شوند تا زمانی که به شکلات آماده مصرف تبدیل می‌شوند.
۱. مرحله اول: برداشت دانه‌های کاکائو
روند تولید شکلات از درخت کاکائو آغاز می‌شود که عمدتاً در مناطق گرمسیری مانند آفریقا، آمریکای جنوبی و آسیا رشد می‌کند. میوه درخت کاکائو که به آن “پاد” می‌گویند، حاوی ۲۰ تا ۵۰ دانه کاکائو است که با پالپ سفید رنگی احاطه شده‌اند
- برداشت پادها به صورت دستی انجام می‌شود تا به درخت آسیب نرسد
- پس از برداشت، دانه‌ها از پاد خارج شده و برای مراحل بعدی آماده می‌شوند
۲. مرحله دوم: تخمیر دانه‌ها
پس از استخراج دانه‌های کاکائو، مرحله تخمیر آغاز می‌شود که نقش بسیار مهمی در توسعه طعم شکلات دارد
- دانه‌ها درون جعبه‌های چوبی یا سبدهایی قرار داده می‌شوند و با برگ‌های موز پوشانده می‌شوند
- فرآیند تخمیر معمولاً ۵ تا ۷ روز طول می‌کشد و طی آن شکر طبیعی موجود در پالپ به الکل و سپس به اسید استیک تبدیل می‌شود
- این مرحله باعث می‌شود دانه‌ها طعم اولیه خود را از دست داده و طعم‌های پیچیده‌تری پیدا کنند
۳. مرحله سوم: خشک کردن دانه‌ها
پس از تخمیر، دانه‌های کاکائو باید خشک شوند تا از فساد آن‌ها جلوگیری شود
- دانه‌ها در زیر نور آفتاب پهن می‌شوند و به طور مرتب زیر و رو می‌شوند تا به‌طور یکنواخت خشک شوند
- این فرآیند معمولاً ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشد و رطوبت دانه‌ها به حدود ۷ درصد کاهش می‌یابد
- دانه‌های خشک‌شده آماده حمل به کارخانه‌های تولید شکلات هستند
۴. مرحله چهارم: بو دادن دانه‌ها
در کارخانه، اولین مرحله برای فرآوری دانه‌های کاکائو، بو دادن (رُست کردن) آن‌هاست
- دانه‌ها در دماهای متفاوت و برای مدت‌زمان مشخصی بو داده می‌شوند که به توسعه عطر و طعم شکلات کمک می‌کند
- فرایند بو دادن طعم‌های تلخ دانه‌های کاکائو را کاهش داده و رایحه‌ای دلپذیر ایجاد می‌کند
۵. مرحله پنجم: خرد کردن و جداسازی پوسته
پس از بو دادن، دانه‌های کاکائو خرد می‌شوند و پوسته خارجی آن‌ها جدا می‌شود
- در این مرحله، بخش داخلی دانه‌ها که به آن نیب کاکائو گفته می‌شود، استخراج می‌شود
- نیب‌های کاکائو همان ماده اولیه‌ای هستند که برای تولید شکلات استفاده می‌شوند
۶. مرحله ششم: آسیاب کردن نیب‌های کاکائو
نیب‌های کاکائو آسیاب می‌شوند و به یک ماده غلیظ و چسبناک به نام لیکور کاکائو تبدیل می‌شوند
- لیکور کاکائو در دمای بالا به صورت مایع است و می‌تواند به دو جزء اصلی تقسیم شود
- کره کاکائو: چربی طبیعی موجود در دانه‌های کاکائو
- پودر کاکائو: ماده خشک باقی‌مانده پس از جدا کردن کره کاکائو
۷. مرحله هفتم: ترکیب مواد اولیه
برای تولید شکلات، لیکور کاکائو با مواد دیگری ترکیب می‌شود
- مواد اصلی مورد استفاده شامل:
- شکر
- کره کاکائو
- شیر خشک (برای شکلات شیری)
- وانیل یا طعم‌دهنده‌های دیگر
- نسبت این مواد در طعم نهایی شکلات تاثیرگذار است.
۸. مرحله هشتم: کنچینگ
کنچینگ یکی از مهم‌ترین مراحل در تولید شکلات است که به صاف و لطیف شدن آن کمک می‌کند
- در این مرحله، مخلوط شکلات به مدت چندین ساعت در دستگاه‌های ویژه‌ای هم‌زده می‌شود
- این فرآیند باعث می‌شود که ذرات شکلات کوچک‌تر شوند و بافت شکلات نرم‌تر و لطیف‌تر شود
۹. مرحله نهم: تمپرینگ
تمپرینگ (تنظیم دما) مرحله‌ای است که طی آن شکلات برای قالب‌گیری آماده می‌شود
- در این فرآیند، شکلات به صورت کنترل‌شده‌ای گرم و سرد می‌شود تا ساختار کریستالی پایداری در کره کاکائو ایجاد شود
- تمپرینگ باعث می‌شود شکلات نهایی براق و ترد باشد و در دمای اتاق به‌خوبی حفظ شود
۱۰. مرحله دهم: قالب‌گیری و بسته‌بندی
در آخرین مرحله، شکلات در قالب‌های مختلف ریخته می‌شود و پس از سرد شدن، بسته‌بندی می‌شود
- قالب‌های شکلات ممکن است شامل تخته‌ای، مغزدار یا طرح‌های خاص باشد
- شکلات‌های بسته‌بندی‌شده آماده ارسال به بازار هستند
شکلات فله‌ای که به دلیل قیمت مناسب و تنوع بالا محبوبیت زیادی دارد، یکی از انواع پرکاربرد این خوراکی در بازار است. این نوع شکلات‌ها در مقادیر عمده و بدون بسته‌بندی‌های کوچک عرضه می‌شوند و معمولاً در مصارف خانگی، پذیرایی، یا تهیه دسرها مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب شکلات فله‌ای باکیفیت، مستلزم توجه به برند تولیدکننده و شرایط نگهداری آن است تا بتوانید از طعمی لذت‌بخش و مطمئن بهره‌مند شوید.
نتیجه‌گیری
تولید شکلات یک فرآیند پیچیده و دقیق است که از برداشت دانه‌های کاکائو تا بسته‌بندی نهایی را شامل می‌شود. هر مرحله از این فرآیند، از تخمیر و خشک کردن گرفته تا بو دادن و کنچینگ، نقش مهمی در طعم، عطر و کیفیت نهایی شکلات دارد. دانستن این مراحل نه تنها به ما در درک ارزش و زحمتی که پشت هر تکه شکلات وجود دارد کمک می‌کند، بلکه می‌تواند انتخاب‌های آگاهانه‌تری هنگام خرید این خوراکی لذیذ برایمان فراهم کند