ایا زنی که درخواست طلاق دارد میتواند مهریه بگیرد

یکی از دغدغه های بنیادین بسیاری از زنان در رویارویی با تصمیم دشوار طلاق، پرسش از وضعیت حقوق مالی آن ها، به ویژه مهریه است. این نگرانی که «آیا اگر زنی درخواست طلاق دهد، مهریه اش را از دست می دهد؟» پرسشی پرتکرار در فضای حقوقی و اجتماعی ماست که پاسخ آن باید با شفافیت کامل ارائه شود: بله، حق مهریه عموماً مستقل از درخواست طلاق زن است و با این اقدام از بین نمی رود.

تصور کنید در نقطه ای از زندگی مشترک قرار گرفته اید که تصمیم به جدایی و درخواست طلاق گرفته اید. این تصمیم، خود به تنهایی بار عاطفی و ذهنی فراوانی دارد. در کنار این چالش ها، انبوهی از سوالات حقوقی و مالی به ذهن خطور می کند که ممکن است فرد را دچار سردرگمی و اضطراب کند. یکی از برجسته ترین این سوالات، مربوط به مهریه است؛ حق مالی که از همان ابتدای عقد نکاح به زن تعلق گرفته است. بسیاری از زنان به دلیل باورهای غلط رایج یا اطلاعات ناکافی، نگران هستند که با درخواست طلاق از سوی خود، ممکن است حق مهریه شان ساقط شود یا امکان مطالبه آن را از دست بدهند. اما حقیقت حقوقی چیز دیگری می گوید و این مقاله قصد دارد این حقیقت را با زبانی ساده و در عین حال دقیق، روشن کند تا هر زنی با آگاهی کامل از حقوق خود، قدم در این مسیر بگذارد.

مهریه چیست؟ نگاهی به ریشه و ماهیت حقوقی آن

مهریه، واژه ای آشنا در فرهنگ ما، در واقع تعهدی مالی است که مرد در زمان انعقاد عقد نکاح به همسر خود (زن) می پذیرد. این تعهد، می تواند به صورت وجه نقد، سکه طلا، اموال غیرمنقول (مانند خانه یا زمین)، یا حتی آموزش یک مهارت خاص باشد. مهم این است که مهریه، به محض جاری شدن صیغه عقد، به ملکیت کامل زن در می آید و زن مالک بی قید و شرط آن می شود. این موضوع، یکی از اصول بنیادین حقوق خانواده در ایران است که در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی نیز به آن تصریح شده است.

ماهیت حقوقی مهریه، آن را به حقی مستقل و جدا از ادامه زندگی مشترک یا حتی تمکین زن تبدیل می کند. یعنی حتی اگر زن تمکین نکند، یا حتی اگر زندگی مشترک به هر دلیلی ادامه پیدا نکند و به طلاق منجر شود، حق مهریه او پابرجاست. این استقلال، مهریه را به نوعی پشتوانه مالی برای زن تبدیل می کند که از همان آغاز زندگی مشترک برای او در نظر گرفته شده است.

انواع مهریه و اهمیت شناخت آن ها

برای فهم بهتر این حق، ضروری است که با انواع مختلف مهریه آشنا شویم. هر نوع، ویژگی های خاص خود را دارد که در زمان مطالبه مهریه، می تواند تأثیرگذار باشد:

• مهرالمسمی: این نوع مهریه، رایج ترین شکل آن است. مهرالمسمی به مالی گفته می شود که در زمان عقد نکاح و با توافق زوجین، مقدار و مشخصات آن دقیقاً تعیین و در سند ازدواج ثبت می شود. این مهریه باید دارای ارزش مالی، معلوم و قابل تملیک باشد.
• مهرالمثل: در مواردی که مهریه در عقد نکاح تعیین نشده باشد یا تعیین آن باطل باشد، اما عقد صحیح بوده و نزدیکی واقع شده باشد، مهرالمثل به زن تعلق می گیرد. مقدار مهرالمثل، بر اساس عرف و عادت، وضعیت خانوادگی زن، تحصیلات، سن، زیبایی و سایر اوصاف او، توسط دادگاه تعیین می شود.
• مهرالمتعه: اگر در زمان عقد، مهریه ای تعیین نشده باشد و طلاق قبل از وقوع نزدیکی (رابطه زناشویی) صورت گیرد، مرد باید مبلغی به عنوان مهرالمتعه به زن بپردازد. این مبلغ با توجه به وضعیت مالی مرد (و نه شأن زن) توسط دادگاه تعیین می شود.
• عندالمطالبه: این رایج ترین نوع مهریه در ایران است. مهریه عندالمطالبه به این معناست که زن می تواند هر زمان که بخواهد، تمام یا قسمتی از مهریه خود را از مرد مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است، مگر اینکه در دادگاه اعسار خود را ثابت کند.
• عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت آن منوط به توانایی مالی مرد است. به عبارت دیگر، زن تنها زمانی می تواند مهریه را مطالبه کند که ثابت کند مرد توانایی مالی برای پرداخت آن را دارد. بار اثبات این توانایی مالی بر عهده زن است که می تواند روند مطالبه را کمی پیچیده تر کند.
• موجل: مهریه موجل به مهریه ای گفته می شود که برای پرداخت آن موعدی مشخص تعیین شده باشد. تا پیش از فرارسیدن آن موعد، زن حق مطالبه مهریه را ندارد.

آگاهی از نوع مهریه، گام اول و بسیار مهمی برای هر زنی است که قصد دارد حقوق مالی خود را پیگیری کند. این دانش، به او کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه و منطبق بر قانون، مسیر پیش رو را ارزیابی کند.

اصل کلی: درخواست طلاق زن و حق مهریه – قانون چه می گوید؟

مهم ترین نکته ای که هر زنی در مواجهه با طلاق باید بداند، این است که حق مهریه او، حقی مستقل و جدای از این است که چه کسی درخواست طلاق داده است. قوانین کشورمان، به صراحت بیان می کنند که مهریه به محض جاری شدن عقد نکاح، به ملکیت زن در می آید و این مالکیت، به هیچ وجه وابسته به ادامه زندگی مشترک یا حتی تمکین زن نیست. حتی اگر زنی خود خواهان طلاق باشد، این امر به معنای ساقط شدن حق مهریه او نیست.

ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی ایران، به وضوح بر این استقلال تأکید دارد: «به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» این ماده قانونی، سنگ بنای اصلی حق مهریه زن را تشکیل می دهد و نشان می دهد که این حق، ریشه ای محکم در قانون دارد و به سادگی قابل زوال نیست.

«به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» (ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی)

یکی از حقوق مهم دیگری که زن در رابطه با مهریه دارد، «حق حبس» است. اگر زن قبل از اینکه با مرد نزدیکی کند و زندگی زناشویی آغاز شود، مهریه خود را مطالبه کند، می تواند تا زمان دریافت کامل مهریه از تمکین خاص خودداری نماید. در این صورت، نه تنها نفقه او ساقط نمی شود، بلکه همچنان می تواند نفقه خود را نیز از مرد مطالبه کند. این حق، به عنوان یک ابزار قانونی قدرتمند، به زن این امکان را می دهد که از حق خود در مقابل مردی که از پرداخت مهریه سر باز می زند، دفاع کند. البته اعمال این حق، شروط خاصی دارد و بهترین راهکار، مشورت با وکیل متخصص است تا از تمامی جزئیات و شرایط آن آگاه شوید.

بررسی سناریوهای مختلف: تأثیر نوع طلاق بر مهریه زن

اگرچه اصل کلی بر حفظ حق مهریه زن است، اما نحوه مطالبه و گاهی اوقات سرنوشت آن، ممکن است تحت تأثیر نوع طلاقی که صورت می گیرد، کمی متفاوت باشد. در اینجا به بررسی سناریوهای رایج می پردازیم:

۱. طلاق توافقی

در طلاق توافقی، زن و مرد با یکدیگر به توافق می رسند که به زندگی مشترک خود پایان دهند. این نوع طلاق، همان طور که از نامش پیداست، بر اساس رضایت و تراضی طرفین استوار است. در این فرآیند، زوجین می توانند درباره تمامی حقوق مالی و غیرمالی، از جمله مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، اجرت المثل و سایر مسائل، با یکدیگر به تفاهم برسند.

ممکن است در این نوع طلاق، زن برای سرعت بخشیدن به روند جدایی یا به دلیل رسیدن به توافق های دیگر (مانند حضانت فرزندان یا دریافت حق طلاق)، بخشی از مهریه یا حتی تمام آن را به مرد ببخشد. این بخشش باید به صورت رسمی و در قالب توافقنامه طلاق تنظیم و در دادگاه ثبت شود. اما باید دانست که این بخشش، کاملاً اختیاری است و اگر توافقی برای بخشش مهریه صورت نگیرد، زن همچنان می تواند تمام مهریه خود را مطالبه کند. در واقع، زن در طلاق توافقی هم می تواند مهریه خود را کامل دریافت کند و هم می تواند با بخشش آن، رضایت مرد را برای طلاق جلب کند.

۲. طلاق به دلیل عسر و حرج (طلاق از طرف زن با دلایل موجه)

گاهی اوقات، زندگی مشترک برای زن به درجه ای از سختی و مشقت می رسد که ادامه آن از توان وی خارج است. در چنین شرایطی، زن می تواند با اثبات «عسر و حرج» در دادگاه، درخواست طلاق کند. عسر و حرج به معنای وضعیت دشواری است که تحمل آن به صورت متعارف ممکن نیست و ادامه زندگی را برای زن غیرقابل تحمل می کند. ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به این حق اشاره دارد و مصادیق آن را در بر می گیرد.

مصادیق رایج عسر و حرج شامل موارد زیر است:

• سوء رفتار یا بدرفتاری شدید و مستمر مرد
• اعتیاد مرد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی به گونه ای که ادامه زندگی را دشوار کند
• ترک زندگی مشترک توسط مرد به مدت طولانی و بدون دلیل موجه
• عدم پرداخت نفقه توسط مرد
• ابتلا به بیماری های صعب العلاج یا جنون مرد
• محکومیت قطعی مرد به حبس طولانی مدت (پنج سال یا بیشتر)

یکی از مهم ترین راه ها برای اثبات عسر و حرج، استناد به شروط ۱۲ گانه عقدنامه است که معمولاً در سند ازدواج رسمی درج می شوند. این شروط، که در حقیقت وکالتی از سوی مرد به زن برای طلاق هستند، راه را برای زن در صورت تحقق هر یک از آن ها، برای درخواست طلاق هموار می کنند. در صورت اثبات عسر و حرج یا تحقق شروط دوازده گانه عقدنامه، دادگاه حکم طلاق را صادر می کند و در این شرایط، زن می تواند تمامی حقوق مالی خود، از جمله مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت و در صورت وجود شرایط، نصف دارایی مرد (شرط تنصیف) را مطالبه کند. حق مهریه در این نوع طلاق به هیچ وجه از بین نمی رود و زن به طور کامل می تواند آن را دریافت کند.

۳. طلاق خلع و مبارات

طلاق خلع و مبارات، دو نوع از طلاق بائن هستند که در آن ها زن با بخشیدن مالی به مرد، رضایت او را برای طلاق جلب می کند.

• طلاق خلع: در این نوع طلاق، زن به دلیل «کراهت شدید» از همسرش (یعنی تنفر شدید زن از مرد)، حاضر می شود مالی را به مرد ببخشد تا او راضی به طلاق شود. این مال، معمولاً مهریه یا بخشی از آن است، اما می تواند هر مال دیگری نیز باشد.
• طلاق مبارات: در طلاق مبارات، «کراهت متقابل» است؛ یعنی هم زن و هم مرد از یکدیگر کراهت دارند و نمی خواهند به زندگی مشترک ادامه دهند. در این حالت نیز زن مالی (نباید بیشتر از مهریه باشد) به مرد می بخشد تا طلاق واقع شود.

نکته مهم در این دو نوع طلاق، اختیاری بودن بخشش است. زن به اختیار خود و برای رهایی از زندگی مشترک، مالی را می بخشد. با این حال، در طول عده طلاق خلع و مبارات (که معمولاً سه ماه است)، زن می تواند از بخشش خود (بذل) رجوع کند و اگر رجوع کند، طلاق از بائن به رجعی تبدیل می شود و مرد نیز حق رجوع به همسر را پیدا می کند. بنابراین، حتی در طلاق خلع، حق مهریه زن به طور کامل از بین نمی رود، مگر اینکه خودش به صورت آگاهانه و با اختیار کامل آن را ببخشد.

۴. طلاق بدون دلیل خاص از سوی زن (صرفاً عدم تمایل به ادامه زندگی)

در مواردی که زن هیچ یک از دلایل موجه قانونی (مانند عسر و حرج یا شروط عقدنامه) را برای درخواست طلاق ندارد و صرفاً به دلیل عدم تمایل به ادامه زندگی مشترک خواهان جدایی است، ممکن است مسیر دشوارتری پیش رو داشته باشد. از آنجا که حق طلاق اساساً در اختیار مرد است، زن در این شرایط برای طلاق نیاز به جلب رضایت مرد دارد.

در چنین مواردی، زن معمولاً برای آنکه مرد را راضی به طلاق کند، ناچار می شود مالی (که اغلب مهریه یا قسمتی از آن است) را به او ببخشد. این وضعیت عملاً به طلاق خلع منجر می شود. با این حال، بسیار مهم است که بدانید حتی در این سناریو نیز، حق مهریه زن از همان ابتدا محفوظ است و بخشیدن آن یک تصمیم اختیاری برای تسهیل طلاق است، نه یک اجبار قانونی برای از بین رفتن اصل حق. اگر زن حاضر به بخشش مهریه نباشد و مرد نیز راضی به طلاق نشود، روند جدایی می تواند بسیار طولانی و پرچالش شود، مگر اینکه زن بتواند دلایل دیگری برای طلاق (مانند عدم پرداخت نفقه) را اثبات کند.

چه زمانی حق مهریه زن ساقط می شود؟ (رفع ابهامات و تصحیح باورهای غلط)

همان طور که دیدیم، اصل بر حفظ حق مهریه زن است، حتی اگر او درخواست طلاق داده باشد. اما در برخی شرایط خاص، این حق می تواند از بین برود یا به طور کامل قابل مطالبه نباشد. در اینجا به این موارد می پردازیم و همچنین برخی باورهای غلط رایج را تصحیح می کنیم:

۱. بخشش ارادی و رسمی مهریه (بذل یا صلح)

واضح ترین حالتی که حق مهریه زن ساقط می شود، زمانی است که خود زن به صورت ارادی و با آگاهی کامل، تمام یا بخشی از مهریه خود را به مرد می بخشد (بذل مهریه) یا با مرد بر سر آن صلح می کند. این بخشش باید به صورت رسمی و معتبر انجام شود، مثلاً در دفتر اسناد رسمی (به صورت سند اقرارنامه یا صلح نامه) یا در جریان رسیدگی دادگاه و با ثبت در صورت جلسه. بخشش شفاهی یا صرفاً اعلام رضایت، ممکن است در آینده برای اثبات با چالش هایی روبرو شود.

۲. فوت یکی از زوجین

سرنوشت مهریه در صورت فوت یکی از زوجین به شرح زیر است:

• فوت زن: اگر زن فوت کند و مهریه اش را تا آن زمان دریافت نکرده باشد، مهریه او جزو ماترک (ارث) محسوب شده و به ورثه قانونی او تعلق می گیرد.
• فوت مرد: اگر مرد فوت کند، زن می تواند مهریه خود را از اموال باقیمانده (ماترک) مرد مطالبه کند. در این حالت، زن مانند سایر طلبکاران، طلبکار مرد محسوب می شود و مهریه از محل اموال او قبل از تقسیم ارث بین ورثه، پرداخت خواهد شد.

۳. فسخ نکاح

فسخ نکاح با طلاق تفاوت دارد. طلاق، پایان دادن به یک عقد صحیح است، اما فسخ نکاح، ابطال عقد از همان ابتدا به دلیل وجود عیوب یا تدلیس (فریب) در یکی از طرفین است. در صورتی که نکاح به دلیل وجود یکی از خیارات فسخ (مانند جنون، عنن، بیماری های خاص و…) فسخ شود، وضعیت مهریه متفاوت خواهد بود:

• اگر فسخ قبل از نزدیکی باشد، مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد.
• اگر فسخ بعد از نزدیکی باشد، مهریه به زن تعلق می گیرد.

این تفاوت ها نشان می دهد که فسخ نکاح، سازوکار حقوقی متفاوتی با طلاق دارد و نیازمند بررسی دقیق شرایط هر پرونده است.

۴. تصحیح یک باور غلط رایج: آیا خیانت زن باعث از بین رفتن مهریه می شود؟

یکی از بزرگترین باورهای غلط و رایج در جامعه، این است که اگر زنی مرتکب خیانت شود، حق مهریه او از بین می رود. این باور از اساس اشتباه و خلاف قوانین حقوقی ماست.

حق مهریه، همان طور که بارها تأکید شد، یک حق مالی مستقل است که به محض عقد نکاح به زن تعلق می گیرد. مسائل اخلاقی یا رفتارهایی مانند خیانت، در حقوق ایران، به خودی خود و مستقیماً تأثیری بر حق مطالبه مهریه ندارند. هیچ ماده قانونی وجود ندارد که خیانت زن را به عنوان یکی از موارد سقوط حق مهریه او قلمداد کند.

البته باید توجه داشت که خیانت زن ممکن است در تصمیم گیری دادگاه در خصوص سایر حقوق مالی او (مانند نفقه ایام عده) یا در مسائل مربوط به حضانت فرزندان مؤثر باشد، اما این تأثیر به هیچ وجه به معنای سلب حق مهریه او نیست. این نکته برای بسیاری از زنان که به دلیل این باور غلط در مورد حقوق خود دچار تردید می شوند، حیاتی است و باید با قاطعیت تصحیح گردد.

روند قانونی مطالبه مهریه در صورت درخواست طلاق از سوی زن (گام به گام عملی)

پیگیری حقوقی مهریه، فرآیندی است که نیاز به آگاهی و دقت دارد. در اینجا گام های عملی این مسیر را برای زنی که درخواست طلاق داده و خواهان مهریه خود است، تشریح می کنیم:

۱. مشاوره با وکیل متخصص خانواده

اولین و شاید حیاتی ترین گام، دریافت مشاوره از یک وکیل متخصص در امور خانواده و مهریه است. وکیل با بررسی جزئیات پرونده شما (نوع مهریه، شرایط عقد، وضعیت مالی زوجین و…) بهترین راهکار را ارائه می دهد و از همان ابتدا شما را با تمام جنبه های قانونی و احتمالی آشنا می سازد. حضور وکیل، نه تنها روند کار را تسهیل می کند، بلکه از تضییع حقوق شما جلوگیری خواهد کرد.

۲. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست

برای آغاز فرآیند مطالبه مهریه، باید دادخواست مطالبه مهریه تنظیم و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه خانواده ارائه شود.

مدارک لازم برای این مرحله معمولاً شامل:

• اصل و کپی عقدنامه (سند ازدواج)
• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی زن
• وکالت نامه (در صورت داشتن وکیل)

۳. اقدامات تأمین خواسته (توقیف اموال)

پس از ثبت دادخواست، زن می تواند همزمان یا بلافاصله پس از آن، درخواست «تأمین خواسته» کند. تأمین خواسته به این معناست که قبل از صدور حکم نهایی دادگاه، اموال مرد (مانند حساب های بانکی، خودرو، ملک یا حتی کسر از حقوق) به میزان مهریه مورد مطالبه، توقیف شود. این اقدام برای جلوگیری از انتقال یا پنهان سازی اموال توسط مرد صورت می گیرد و تضمینی برای وصول مهریه در آینده خواهد بود. این گام از اهمیت بالایی برخوردار است، به ویژه اگر نگرانی از بابت توانایی مالی مرد وجود داشته باشد.

۴. رسیدگی در دادگاه خانواده

پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع داده می شود و وقت دادرسی تعیین می گردد. در جلسات دادگاه، طرفین (یا وکلای آن ها) توضیحات و دفاعیات خود را ارائه می دهند. در مورد مهریه عندالمطالبه، اثبات اصل حق با ارائه عقدنامه به سادگی صورت می گیرد. اما در مورد مهریه عندالاستطاعه، بار اثبات توانایی مالی مرد بر عهده زن خواهد بود که می تواند با ارائه مدارکی مانند گردش حساب بانکی، لیست اموال، فیش حقوقی یا شهادت شهود صورت گیرد.

۵. صدور حکم و مرحله اجرا

پس از بررسی های لازم، دادگاه حکم به پرداخت مهریه صادر می کند. پس از قطعی شدن حکم، پرونده به اجرای احکام دادگستری ارجاع می شود. در این مرحله، زن می تواند با معرفی اموال مرد، نسبت به اجرای حکم و وصول مهریه اقدام کند.

روش های اجرای حکم شامل:

• توقیف و فروش اموال مرد
• کسر از حقوق (در صورتی که مرد کارمند باشد و دارای حقوق ثابت)
• جلب و بازداشت مرد (در صورتی که مرد توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد اما از پرداخت خودداری کند و یا اعسار او پذیرفته نشود).

۶. اعسار و تقسیط مهریه

در صورتی که مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند در دادگاه درخواست «اعسار از پرداخت مهریه» بدهد. اگر اعسار مرد اثبات شود، دادگاه مهریه را به صورت تقسیطی تعیین می کند. این تقسیط شامل یک پیش قسط و اقساط ماهانه است که با توجه به وضعیت مالی مرد و معیشت او تعیین می شود.

یکی از نکات مهم در مورد اعسار، قانون ۱۱۰ سکه است. طبق قانون جدید، مرد تا سقف ۱۱۰ سکه از مهریه محکوم به پرداخت می شود و در صورت عدم پرداخت یا عدم اثبات اعسار، می تواند تا این میزان بازداشت شود. برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، زن باید توانایی مالی مرد را ثابت کند و مرد در صورت عدم پرداخت آن، محکوم به بازداشت نخواهد شد، بلکه صرفاً بدهکار مالی محسوب می شود.

سوالات متداول (FAQ) – با پاسخ های کامل و کاربردی

آیا بعد از جاری شدن صیغه طلاق، زن همچنان می تواند مهریه اش را مطالبه کند؟

بله، حق مهریه به محض جاری شدن عقد نکاح به زن تعلق می گیرد و با جاری شدن صیغه طلاق، از بین نمی رود، مگر اینکه زن به طور رسمی و آگاهانه آن را بخشیده باشد. بنابراین، حتی پس از طلاق، زن می تواند برای مطالبه مهریه خود اقدام کند و این حق پابرجاست.

اگر مرد اموالی نداشته باشد، آیا مهریه از بین می رود؟

خیر، مهریه از بین نمی رود. اگر مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند درخواست اعسار از پرداخت مهریه دهد. در صورت پذیرفته شدن اعسار، دادگاه مهریه را به صورت تقسیطی (یک پیش قسط و اقساط ماهانه) تعیین می کند که مرد موظف به پرداخت آن است. در واقع، مهریه به قوت خود باقی است و مرد تا زمان پرداخت کامل آن بدهکار محسوب می شود.

آیا در دوران عقد هم زن می تواند مهریه خود را مطالبه کند، حتی اگر درخواست طلاق بدهد؟

بله، مهریه به محض عقد نکاح به ملکیت زن در می آید و زن در دوران عقد نیز می تواند مهریه خود را مطالبه کند، حتی اگر خود او درخواست طلاق داده باشد. در این شرایط، زن می تواند از حق حبس خود نیز استفاده کند و تا زمان دریافت مهریه، از تمکین خودداری کند و در عین حال نفقه نیز به او تعلق می گیرد.

تفاوت مهریه با نفقه و اجرت المثل چیست؟

مهریه تعهد مالی است که به محض عقد نکاح به زن تعلق می گیرد و حق مستقل اوست.
نفقه هزینه های زندگی زن (شامل خوراک، پوشاک، مسکن، درمان و…) است که مرد در طول زندگی مشترک و تا زمانی که زن تمکین می کند، موظف به پرداخت آن است. در دوران عده طلاق رجعی نیز نفقه به زن تعلق می گیرد.
اجرت المثل ایام زوجیت نیز به پاداشی گفته می شود که زن در ازای کارهایی که در طول زندگی مشترک و به دستور مرد و بدون قصد تبرع (رایگان) انجام داده است (مانند خانه داری)، می تواند مطالبه کند. این حق در زمان طلاق قابل مطالبه است.

آیا با داشتن حق طلاق، زن می تواند هم طلاق بگیرد و هم مهریه؟

بله، اگر زن وکالت در طلاق (حق طلاق) داشته باشد، می تواند با استفاده از این حق، بدون نیاز به رضایت مرد، خود را مطلقه کند و در عین حال، تمامی حقوق مالی خود از جمله مهریه را نیز مطالبه کند. حق طلاق و حق مهریه، دو مقوله جداگانه هستند و داشتن یکی، دیگری را از بین نمی برد، مگر اینکه در شروط وکالت در طلاق، صراحتاً به بخشش مهریه اشاره شده باشد.

برای مطالبه مهریه چقدر زمان لازم است؟

مدت زمان لازم برای وصول مهریه متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، حجم پرونده های دادگاه، سرعت اجرای احکام، همکاری طرفین و وجود یا عدم وجود اموال قابل توقیف از مرد. به طور کلی، این فرآیند می تواند از چند ماه تا چند سال به طول انجامد.

آیا مهریه مشمول مالیات می شود؟

مهریه به طور کلی مشمول مالیات نیست. دریافت مهریه توسط زن، به عنوان درآمد مشمول مالیات تلقی نمی شود. همچنین در صورت فوت مرد و پرداخت مهریه از ماترک او به زن، این مبلغ جزو بدهی های متوفی محسوب شده و قبل از تقسیم ارث و کسر مالیات بر ارث پرداخت می شود.

نتیجه گیری

در مسیر دشوار و پرفرازونشیب طلاق، آگاهی از حقوق قانونی، همچون چراغ راهی است که از سردرگمی ها می کاهد و به زن قدرت می دهد تا با اطمینان خاطر بیشتری قدم بردارد. همان طور که در این مقاله به تفصیل بررسی شد، حق مهریه زن، حقی مسلم و مستقل است که با درخواست طلاق از سوی او، به هیچ وجه ساقط نمی شود. این حق، از لحظه جاری شدن عقد نکاح به ملکیت زن در می آید و تنها در صورت بخشش ارادی و رسمی توسط خود زن، یا در شرایط خاص فسخ نکاح، دچار تغییر می شود.

تأکید می شود که باورهای غلط رایج، به ویژه در مورد تأثیر خیانت بر مهریه، فاقد هرگونه سندیت حقوقی هستند و نباید مبنای تصمیم گیری قرار گیرند. هرچند ممکن است روند مطالبه مهریه با توجه به نوع طلاق (توافقی، خلع، عسر و حرج) یا وضعیت مالی مرد پیچیدگی هایی داشته باشد، اما این به معنای از بین رفتن اصل حق نیست.

پیچیدگی های حقوقی و تعدد رویه ها در پرونده های خانواده، اهمیت مشاوره و همراهی یک وکیل متخصص را دوچندان می کند. یک وکیل مجرب نه تنها می تواند شما را در تمامی مراحل قانونی از تنظیم دادخواست و درخواست تأمین خواسته تا اجرای حکم یاری دهد، بلکه با ارائه اطلاعات دقیق و به روز، از تضییع حقوق شما جلوگیری خواهد کرد و به شما کمک می کند تا با آرامش خاطر و آگاهی کامل، به حقوق قانونی خود دست یابید.

دعوت به اقدام

اگر در مورد مهریه و طلاق سوالی دارید، یا نیاز به راهنمایی تخصصی برای حفظ کامل حقوق خود احساس می کنید، تعلل جایز نیست. برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه مهریه و طلاق، همین حالا با وکلای مجرب ما تماس بگیرید و یا فرم درخواست مشاوره را تکمیل کنید. ما در کنارتان هستیم تا از حقوق شما دفاع کنیم.