از اریسمان تا لرستان – خبرگزاری آنا

قسمت سوم پادکست اریسمان درباره چیست؟

در سومین قسمت از پادکست اریسمان، به دل تاریخ فلزکاری در ایران می‌رویم. این اپیزود به مفرغ‌های لرستان می‌پردازد، مجموعه‌ای از اشیای فلزی که بخشی از تاریخ و هنر باستانی ایران را به تصویر می‌کشد. این مفرغ‌ها که قدمتی نزدیک به سه هزار سال دارند، نشان‌دهنده توانایی بی‌نظیر صنعتگران آن دوران در ترکیب فلزات و خلق آثار هنری زیبا و کاربردی هستند.
با استناد به صحبت‌های کارشناسانی مانند خانم جهانشاهی و دکتر چایچی، شنوندگان در می‌یابند که این مفرغ‌ها ارتباط مستقیمی با عصر آهن ندارند و همچنان در دوره‌های بعدی نیز تولید می‌شده‌اند. همچنین، این آثار نه‌تنها در ایران بلکه در سایر نقاط جهان نیز شباهت‌های قابل‌توجهی با هنرهای برنزی دیگر تمدن‌ها مانند اینکاها دارند که از ارتباط احتمالی جهانی در دوران باستان حکایت می‌کند.

مفرغ چیست؟

مفرغ یا برنز آلیاژی است که از ترکیب مس و قلع به دست می‌آید. این ماده، برخلاف آهن و مس، فلز خالص نیست بلکه حاصل فناوری ترکیب فلزات است که در هزاره سوم پیش از میلاد به تکامل رسید. مفرغ به دلیل مقاومت بالا و انعطاف‌پذیری‌اش در ساخت ابزار، سلاح، و آثار هنری به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفت.

در لرستان، مفرغ‌ها به دلیل زیبایی و تنوع بسیارشان شناخته شده‌اند و حتی یک سالن در موزه ملی ایران به این اشیا اختصاص داده شده است. اما متأسفانه بسیاری از این آثار ارزشمند به‌جای کاوش‌های علمی از طریق حفاری‌های غیرمجاز و قاچاق به دست آمده‌اند. کارشناسان معتقدند که اگر کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه به‌طور مستمر و علمی ادامه می‌یافت، تاریخ‌نگاری دقیق‌تری از این اشیا و جایگاه آن‌ها در تمدن بشری امکان‌پذیر بود.

با چنین پیشینه‌ای، مفرغ‌های لرستان نه‌تنها بازتاب‌دهنده هنر و مهارت صنعتگران ایرانی در دوران باستان‌اند، بلکه به‌عنوان شواهدی از ارتباطات فرهنگی و فنی بین تمدن‌ها در تاریخ جهانی نیز شناخته می‌شوند.

 

 

معرفی عوامل

میزبان: یاسر نظیفی گیلوان

پژوهشگر و کارشناس: پیام شمس الدینی 

اساتید مهمان:

دکتر داوود حسنعلیان

دکتر سید محمود میراسکندری

دکتر احمد چایچی امیرخیز

ام البنین جهانشاهی

 دکتر روحی

 

تدوین: حسین قیطاسی

هماهنگی تولید: حانیه محبی‌زاده

تهیه کننده و کارگردان: یاسر نظیفی گیلوان

گروه محتوا و رسانه‌های نو در خبرگزاری دانشگاه آزاد 

موسیقی آغازین:

The Symphony of Persepolis

By André Aminollah Hossein

 

موسیقی متن:

Kayhan Kalhor and Silk Road Ensemble

Arya Symphony

By André Aminollah Hossein 

دکلمه شعر «در گلستانه» از سهراب سپهری با صدای خسرو شکیبایی

موسیقی پایانی:

آلبوم در گلستانه، شهرام ناظری و هوشنگ کامکار