بسیاری از خانم ها از درد زایمان طبیعی بی خبرند و معتقدند زایمان دردناک تر از آن چیزی است که تصور می کنند. نمی توان انکار کرد که زایمان طبیعی دردناک است، اما راه حل هایی مانند زایمان طبیعی بدون درد وجود دارد که می تواند این تجربه را لذت بخش کند.
رحم اندام پیچیده ای است که از طریق شکاف های خود، نوزاد را بیرون می راند. این انقباضات منبع اصلی درد در هنگام زایمان است. درد هنگام زایمان ناشی از انقباض عضلات رحم و فشار بر رحم است. از دیگر علل درد در هنگام زایمان می توان به فشار وارده از ناحیه سر نوزاد به شکم و روده و کشیدگی مجرای زایمان و لگن اشاره کرد.
عوامل مرتبط با درد زایمان طبیعی
درد هنگام زایمان برای هر خانمی متفاوت است. درد زایمان از زن به زن و همچنین از بارداری به بارداری دیگر بسیار متفاوت است. بیشتر دردهای مادر ناشی از عوامل متعددی است، از جمله:
قدرت انقباضات؛ که در طول فرآیند تحویل افزایش می یابد.
اندازه و موقعیت کودک در لگن مادر؛ سر کودک شما پایین است یا بالا؟
سرعت تولد مادر
علاوه بر انقباضات قوی ماهیچه ای در سراسر شکم و گاهی در کل ناحیه لگن، فشار در پشت، پرینه (بین واژن و مقعد که در طول زایمان منبسط می شود)، مثانه و روده نیز احساس می شود.
زنان انواع مختلفی از درد را تجربه می کنند. برای برخی افراد مانند دردهای شدید قاعدگی، برای برخی دیگر فشار شدید و برخی دیگر امواج قوی مانند اسهال را احساس می کنند.
ترکیبی از عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی سطح گرما را تعیین می کند. همچنین توانایی تحمل درد نقش مهمی دارد. حمایت اجتماعی (یا فقدان آن)، ترس، اضطراب، و حتی داستان های مثبت یا منفی تولدی که مادر در گذشته شنیده است می تواند به درک درد کمک کند.
دردهای زایمان زودرس
درد 6 ساعت یا بیشتر طول می کشد. در این مرحله رحم شروع به باز شدن می کند و 3 4 4 سانتی متر عرض دارد. معمولا انقباضات خفیف تا متوسط 30 تا 60 ثانیه طول می کشد و هر 5 تا 20 دقیقه اتفاق می افتد. این روند در حال افزایش است.
کار فعال
طول تقریبی این درد بین 2 تا 8 ساعت است. انقباض ادامه می‌یابد، قوی‌تر و به هم نزدیک‌تر می‌شود. با این حال، این احتمال وجود دارد که آنها قبلا از این داروها استفاده کرده باشند
درد هنگام زایمان
مدت زمان این مرحله یک ساعت خواهد بود. درد اینجا قوی ترین است. زیرا دهانه رحم به 10 سانتی متر خواهد رسید. علاوه بر انقباضات شدید و نزدیک، مادر ممکن است کمردرد، درد کشاله ران و حتی حالت تهوع را تجربه کند.
درد فشار زایمان
مدت زمان درد زایمان از چند دقیقه تا 3 ساعت طول می کشد و پس از شدت یافتن درد، مادر فشار شدیدی وارد می کند تا درد را کاهش داده و نوزاد را به بیرون هدایت کند. درد ادامه دارد؛ اما بسیاری از والدین معتقدند که اعمال فشار باعث تسکین درد می شود. هنگامی که سر نوزاد باز می شود، مادر ممکن است احساس سوزش یا درد در نزدیکی قفسه سینه کند.
درد جفت
این درد تا 30 دقیقه طول می کشد. این مرحله نسبتا آسان است. زیرا با انقباضات ملایم و ضعیف شدن جفت خارج می شود. در این مدت مادر فقط روی نوزاد خود تمرکز می کند و دردی احساس نمی کند.
درمان درد
حتی اگر مادر باردار یک مسکن اپیدورال یا مسکن دیگر را برای کاهش درد انتخاب کند، استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی می‌تواند توانایی او را برای مقابله با درد بهبود بخشد.
تنفس ریتمیک، مثبت اندیشی، آرامش و سایر تکنیک های آرامش بخش. که در کلاس های دوران بارداری آموزش داده می شود می تواند به آرامش و آرامش عضلات شما کمک کند. بهتر است مادر به جای درد روی انقباض عضلات تمرکز کند تا زایمان راحت‌تر شود.
یکی از بهترین تمرینات بارداری یوگای بارداری است. زیرا تمرینات تنفسی می تواند به کاهش درد کمک کند. سایر روش های موثر عبارتند از ماساژ، پیاده روی، حمام یا دوش گرفتن و استفاده از یخ یا گرما.
داروهای ضد درد و اپیدورال
برای زایمان طبیعی بدون درد باید از داروهایی مانند اپیدورال استفاده کرد. برخی از مادران مطمئن نیستند که از داروهای بیهوشی مانند اپیدورال استفاده کنند یا خیر. زیرا فکر می کنند استفاده از این دارو خود یا نوزادشان را به خطر می اندازد. در واقع، داروهایی مانند اپیدورال یا سایر مسکن‌ها بسیار ایمن هستند.
در دهه گذشته، اپیدورال به طور چشمگیری تغییر کرده است، دارو به یکباره تزریق نمی شود، بلکه به صورت IV تجویز می شود تا مادر فشار کافی را احساس کند.
امروزه بسیاری از بیمارستان ها از جمله بیمارستان مریم و زایشگاه ها از این روش استفاده می کنند.
مراحل باز شدن دهانه رحم
باز شدن دهانه رحم در مرحله اول زایمان اتفاق می افتد که به سه مرحله تقسیم می شود:
مرحله اولیه
فاز فعال
مرحله تولد یا انتقال
درد در مرحله اولیه
در این مرحله رحم به 3 تا 4 سانتی متر گشاد می شود، انقباضات در مرحله اول بین 5 تا 30 دقیقه طول می کشد. معمولا درد و انقباضات در این مرحله بسیار خفیف است و اکثر خانم ها می توانند بدون هیچ مشکلی این مرحله را در خانه مدیریت کنند.
به طور کلی، اولین مرحله زایمان برای کسانی که اولین بارداری را تجربه می کنند حدود 6 تا 10 ساعت طول می کشد و در صورت زایمان قبلی از 2 تا 5 ساعت طول می کشد.
درد در حین زایمان فعال
در این فاز هر 3 تا 5 دقیقه انقباضات شدیدتر و مکرر برای فردی که احساس انقباض و درد می کند ایجاد می شود. درد زایمان در اطراف شکم، پشت و ران ها ظاهر می شود. در این مرحله رحم از حدود 4 سانتی متر تا 7 سانتی متر گشاد می شود. مادرانی که اولین بارداری خود را تجربه می کنند 3 تا 6 ساعت در این مرحله سپری می کنند و در غیر این صورت بین 1 تا 3 ساعت طول می کشد.
درد شکم (مرحله پایانی)
این مرحله که مرحله آخر نامیده می شود، جایی است که مادر بیشتر از سایر مراحل احساس انقباضات و درد می کند. بنابراین حالت تهوع، فشار روی لگن، لرزش و خستگی را تجربه خواهد کرد.
در این مرحله دهانه رحم برای تولد نوزاد باید تا 10 سانتی متر باز شود. این مرحله معمولا بین 10 دقیقه تا 2 ساعت طول می کشد و برای هر فرد متفاوت خواهد بود.
احساس درد با دو روش طبیعی زایمان
برخی از مادران زایمان طبیعی را بدون استفاده از مسکن انتخاب می کنند. در این موارد، مادر درد خفیف تا شدید را در تمام مراحل زایمان و در سراسر رحم تجربه می کند. هر چه نوزاد در کانال زایمان پایین تر باشد، مادر درد بیشتری احساس می کند. البته در مراحل اولیه، درد و استرس ثابت نیست و به ندرت اتفاق می افتد، اما با ادامه کار، درد و ناراحتی دائمی وجود خواهد داشت.
اگر با کمک اپیدورال زایمان کنید قطعا دردی احساس نمی کنید و با شروع درد توسط پزشک کنترل می شود. در این روش اگرچه دردی وجود ندارد اما به راحتی می توانید وضعیت لازم برای زایمان را بگیرید و بیهوشی نخواهید داشت.
فرصت ختنه زنان
اگرچه بافت دهانه واژن نرم و قابل انعطاف است، اما اگر زایمان سریع و با نیروی زیاد اتفاق بیفتد، ممکن است پاره شود. اگر پارگی ایجاد شود، اغلب خفیف است و مشکلی ایجاد نمی کند و آسیب را می توان پس از زایمان ترمیم کرد.
از آنجایی که واژن و دهانه رحم منبع غنی خون هستند، آسیب این ناحیه به سرعت بهبود می‌یابد و معمولاً جای زخمی باقی نمی‌گذارد و در نهایت مشکل طولانی‌مدتی ایجاد نمی‌کند.
نتیجه
اگر شما هم قصد زایمان طبیعی دارید ولی از درد آن نگرانید، حتما با دکتر زنان شیراز پی جو مشورت کنید.