در بحث حسابداری روش‌ها و اصول خاصی وجود دارند که هر حسابدار باید به آن‌ها مسلط شود و آن‌ها را در روند امور مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها در نظر بگیرد. به این روش‌ها و اصول خاص، استانداردهای حسابداری می‌گویند. هر حسابدار باید در کلیه گزارش‌های مالی، طبق این استانداردها پیش برود؛ درغیراین‌صورت، گزارش‌های او پذیرفته نیست و باید مجددا تنظیم شوند.
استاندارد های حسابداری ایران ۴۲ مورد هستند، ولی برخی از آن‌ها کاربرد بیشتری دارند. در ادامه این مقاله ابتدا لیست کاملی از استانداردهای حسابداری ایران را آورده‌ایم و در ادامه به بررسی موردی استانداردهای مهم حسابداری می‌پردازیم. پس از آن با نحوه تدوین و اهمیت استفاده از استانداردهای حسابداری آشنا می‌شویم.
جدول استاندارد های حسابداری ایران
در سال ۱۳۷۱، سازمان حسابرسی کمیته‌ای با نام تدوین استانداردهای حسابداری ایجاد کرد. افراد در این کمیته، استانداردهای حسابداری را با‌توجه‌به شرایط کشور و همچنین استانداردهای معتبر جهانی ایجاد می‌کنند و موجب ایجاد قوانین مشخص و واضح برای حسابرسان می‌شوند.
در زمان شروع به کار کمیته تدوین استانداردهای حسابرسی، ۲۲ استاندارد برای حسابدارها ایجاد شد که باید بر‌اساس آن‌ها امور مالی شرکت‌ها را بررسی می‌کردند. در ادامه به تعداد استانداردهای حسابداری اضافه شد و تعداد آن‌ها به ۴۲ مورد رسید. در جدول زیر عنوان استاندارد های حسابداری ایران را مشاهده می‌کنید.
نکته:به نظر شما بهترین برنامه حسابداری چیست؟ برای پاسخ به این سوال تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
| شماره استاندارد | عنوان استاندارد |
| ۱ | نحوه ارائه صورت‌های مالی |
| ۲ | صورت جریان وجوه نقد |
| ۳ | درآمدهای عملیاتی |
| ۴ | ذخایر، بدهی‌های احتمالی و دارایی‌های احتمالی |
| ۵ | رویدادهای بعد از ترازنامه |
| ۶ | گزارش عملکرد مالی |
| ۸ | حسابداری موجودی مواد و کالا |
| ۹ | حسابداری پیمان‌های بلندمدت |
| ۱۰ | حسابداری کمک‌های بلاعوض |
| ۱۱ | دارایی‌های ثابت مشهود |
| ۱۲ | افشای اطلاعات اشخاص وابسته |
| ۱۳ | حسابداری مخارج تامین مالی |
| ۱۴ | نحوه ارائه دارایی‌های جاری و بدهی‌های جاری |
| ۱۵ | حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها |
| ۱۶ | تسعیر ارز |
| ۱۷ | دارایی‌های نامشهود |
| ۱۸ | صورت‌های مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی |
| ۱۹ | ترکیب‌های تجاری |
| ۲۰ | سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری وابسته |
| ۲۱ | حسابداری اجاره‌ها |
| ۲۲ | گزارشگری مالی میان‌دوره‌ای |
| ۲۳ | حسابداری مشارکت‌های خاص |
| ۲۴ | گزارشگری مالی واحدهای تجاری در مرحله قبل از بهره‌برداری |
| ۲۵ | گزارشگری برحسب قسمت‌های مختلف |
| ۲۶ | فعالیت‌های کشاورزی |
| ۲۷ | طرح‌های مزایای بازنشستگی |
| ۲۸ | فعالیت‌های بیمه عمومی |
| ۲۹ | فعالیت‌های ساخت املاک |
| ۳۰ | سود هر سهم |
| ۳۱ | دارایی‌های غیرجاری نگهداری‌شده برای فروش و عملیات متوقف‌شده |
| ۳۲ | کاهش ارزش دارایی‌ها |
| ۳۳ | مزایای بازنشستگی کارکنان |
| ۳۴ | رویه‌های حسابداری، تغییر در برآورد حسابداری و اشتباهات |
| ۳۵ | مالیات بر درآمد |
| ۳۶ | ابزارهای مالی؛ ارائه |
| ۳۷ | ابزارهای مالی؛ افشاء |
| ۳۸ | ترکیب‌های تجاری |
| ۳۹ | صورت‌های مالی تلفیقی |
| ۴۰ | مشارکت‌ها |
| ۴۱ | افشای منافع در واحدهای تجاری دیگر |
| ۴۲ | اندازه‌گیری ارزش منصفانه |
شما میتوانید برنامه یاس سیستم که یک برنامه حسابداری است را از سایت ما به راحتی دانلود کنید.
استانداردهای حسابداری چیست؟
در بحث حسابداری روش‌ها و اصول خاصی وجود دارند که هر حسابداری باید به آن‌ها مسلط شود و آن‌ها را در روند امور مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها در نظر بگیرد. به این روش‌ها و اصول خاص استانداردهای حسابداری می‌گویند. این استانداردها اصول اساسی حسابداری را تعیین کرده و مثل یک نقشه راه به حسابدار کمک می‌کنند تا بدون مشکل بتواند حسابرسی‌ها را انجام دهد. هر حسابدار باید در تمامی گزارش‌های مالی بر طرق این استانداردها پیش برود در غیر این صورت گزارش‌های او پذیرفته نمی‌شوند و باید مجدداً تنظیم شوند.
با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن انواع نرم افزارهای حسابداری مانند سپیدار، بسیاری از مردم فکر می‌کنند تنها تسلط به این نرم افزارها کافیست تا بتوان تمام امور مالی شرکت را دقیق و کامل انجام داد و از بروز هرگونه خطای انسانی جلوگیری کرد. هر چند این نرم افزارها کار حسابداران را راحت می‌کنند اما در صورتی که حسابداران به استانداردهای حسابرسی مسلط نباشند، نمی‌توانند حتی با وجود این نرم افزارها هم کارهای مربوط به حسابداری شرکت‌ها را انجام دهند.در یک تعریف جامع و کلی استانداردهای حسابداری را می‌توان همان قوانین و مقرراتی دانست که هر حسابدار باید رعایت کند. این قوانین روش کار حسابدار را مشخص می‌کنند.
تاریخچه استانداردهای حسابداری
در کشور ایران مجموعه‌ای به نام سازمان حسابرسی وجود دارد که در سال 1371 کمیته‌ای را با نام تدوین استانداردهای حسابداری ایجاد کرد. مهم‌ترین وظیفه این کمیته تعیین استانداردهای حسابرسی ملی برای کشور و نظم دادن به امور مالی حسابداران است و کسانی که این کمیته را مدیریت می‌کنند، استانداردهای حسابداری را با توجه به شرایط کشور و همچنین استانداردهای معتبر جهانی ایجاد کرده و موجب ایجاد قوانین مشخص و واضح برای حسابرسان می‌شوند.در زمان شروع به کار کمیته تدوین استانداردهای حسابرسی، 22 استاندارد برای حسابدارها ایجاد شد که باید بر اساس آن‌ها امور مالی شرکت‌ها را بررسی می‌کردند.
مزیت‌های استانداردهای حسابداری چیست؟
در ادامه به بعضی از مهم‌ترین مزیت‌های استانداردهای حسابداری اشاره می‌کنیم:
- کسانی که صورت‌های مالی و گزارش‌های شرکت‌ها و سازمان‌ها را بررسی می‌کنند، این کار را بر اساس استانداردهای حسابداری انجام می‌دهند و چنانچه حسابدار یک شرکت این استانداردها را رعایت کند، گزارش‌های ارائه شده تایید می‌شوند.
- اگر کسب‌وکار کوچکی دارید و می‌خواهید عملکرد رقبا یا کسانی را که قرار است در مسیر شغلی‌تان با آن‌ها شریک شوید را بررسی کنید، استانداردها به شما کمک خواهند کرد تا مطمئن شوید شرکت مقابل در چه وضعیتی به سر میبرد و امور مالی آن چگونه است.
- مشخص کردن زمان انجام امور مالی مختلف و اندازه‌گیری آن‌ها به صورت دقیق
برخی از مزایای استفاده از نرم افزار پارمیس عبارتند از:
- به شما کمک می کند تا امور مالی خود را به طور موثرتر مدیریت کنید.
- می تواند به شما در صرفه جویی در وقت و پول کمک کند.
- می تواند به شما کمک کند تا با الزامات قانونی مطابقت داشته باشید.
- می تواند به شما کمک کند تا تصمیمات تجاری بهتری بگیرید.
اگر به دنبال یک راه حل حسابداری مقرون به صرفه و قدرتمند برای کسب و کار کوچک یا متوسط خود هستید، نرم افزار پارمیس یک گزینه عالی است.»
اهمیت استانداردهای حسابداری
حسابداری در هر مجموعه و شرکت یکی از شاخه‌های مهم برای رشد و توسعه است و برای همین حسابداران نقش مهمی در مجموعه‌ها دارند. بسیاری از سرمایه‌گذاران یا تحلیلگرهای مالی برای اینکه اقدامی برای رشد کسب‌وکار ما انجام دهند، در ابتدا صورت‌های مالی ما را برآورد می‌کنند. برای همین حسابدار باید گزارش‌ها و صورت‌های مالی را به گونه‌ای تهیه و تنظیم کند که سرمایه‌گذارهای خارجی و … بتوانند به آن‌ها استناد کرده و به شرکت در پیشبرد اهدافش کمک نمایند.
گزارش‌های مالی یک شرکت ارزش آن را تعیین می‌کنند و برای همین حسابداران باید به صورت کامل به مهم‌ترین استانداردهای حسابداری پرکاربرد مسلط باشند تا بتواند گزارش‌های کامل و دقیقی ارائه کنند. هر چه از استانداردهای دقیق‌تری در حسابرسی‌ها کمک گرفته شود، گزارش‌ها دقیق‌تر و قابل اعتمادتر می‌شوند.
اهمیت استانداردهای حسابداری در همین‌جا تمام نمی‌شود و در بخش‌های مختلف خود را نشان می‌دهد که در ادامه اهمیت آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
- ارائه اطلاعات دقیق به وسیله گزارش‌های مالی توسط حسابداران
- اخذ تصمیمات مهم و درست تجاری بر اساس گزارش‌های مالی
- افزایش اطمینان به یک تجارت یا کسب‌وکار از طریق صورت حساب‌های مالی و …
- افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران در بازار رقابتی پیش رو و همچنین اعتماد از سلامتی مالی مجموعه
تدوین استانداردهای حسابداری
اما استانداردهای حسابداری چگونه تدوین می‌شوند؟ در ادامه روش و شیوه تدوین این قوانین را لیست می‌کنیم:
1.تشخیص موضوع به منظور شروع فرایند تحقیق‌ها
کمیته تدوین استانداردها در ابتدا موضوعات مطرح شده توسط مدیریت تدوین استانداردها را بررسی کرده و بر این اساس استانداردهایی را تهیه و تنظیم می‌کند و سپس آن‌ها را در اختیار مدیریت تدوین استانداردها می‌گذارد.
2.بررسی اولیه
حالا که استانداردها در اختیار مدیریت تدوین استانداردهای حسابداری گذاشته شده، کارشناسان این مجموعه به صورت کامل روی استانداردها تحقیقات لازم را انجام می‌دهند. در اینجا برای تشخیص و تعیین استاندارد مطرح شده، استانداردهای سایر کشورها مثل آمریکا، انگلستان یا کانادا بررسی می‌شوند و سپس قوانین موجود در کشور و همچنین استانداردهای داخل خود ایران هم مورد بررسی قرار می‌گیرند.
3.اخذ تصمیم برای لازم بودن تدوین استاندارد
حالا نوبت به اخذ تصمیم توسط کمیته تدوین استانداردها درباره تدوین استاندارد مورد ارزیابی شده می‌رسد.
4.ایجاد پیش‌نویس اولیه
هنگامی که کمیته تدوین استاندارد، رای به تدوین استاندارد مطرح شده گرفت، نوبت آن است تا گروهی از کارشناس‌ها طی بررسی گزارش‌های مختلف و مطالعات متعدد و همچنین برگزاری جلسات مختلف، یک پیش‌نویس اولیه از استاندارد مورد نظر ایجاد کنند. کارشناس‌ها در مرحله اول استاندارد مربوطه را با مقایسه می‌کنند و این موضوعات را اساس تنظیم پیش‌نویس اولیه قرار می‌دهند.
5.تدوین پیش‌نویس به صورت استاندارد
در این مرحله نوبت به کمیته تدوین استاندارد می‌رسد تا پیش‌نویسی که در مرحله قبل ایجاد شد را بررسی کرده و اصطلاحات لازم را روی آن انجام دهد. در این مرحله کمیته تدوین بررسی‌های دقیق و گسترده‌ای را انجام می‌دهد و در نهایت مرحله نهایی کردن پیش‌نویس استاندارد را در پیش می‌گیرد.
6.نظر سنجی به صورت عمومی
حالا نوبت به نظرسنجی می‌رسد و کمیته تدوین پیش‌نویس استانداردها را در مجامع عمومی پخش می‌کند تا نظرات مختلف مردم را درباره آن‌ها بداند. این کمیته پیش‌نویس‌ها را در اینترنت، مجلات مختلف و … پخش کرده و منتظر بازخورد دیگران از آن می‌ماند. همچنین برای اطمینان بیشتر پیش‌نویس برای افراد صاحب نظر در زمینه حسابداری هم فرستاده می‌شود تا بازخوردهای آن‌ها را در این زمینه بگیرند. در نهایت در صورت لزوم مجدداً پیش‌نویس اصلاح شده و پس از اینکه کمیته فنی آن را تایید کرد برای هیئت عامل سازمان ارسال می‌شود.
7.تصویب نهایی استاندارد
اگر متن استاندارد به دست هیئت عامل و مجمع عمومی سازمان برسد، حالا نوبت تصویب نهایی استاندار است. در واقع هیئت عامل نیز باید مجدداً استانداردها را بررسی کند و در صورت لزوم اصلاحاتی را روی آن‌ها انجام دهد. پس از اینکه اصلاحات انجام شده و استاندارد مورد نظر به مرحله تدوین نهایی رسید، این هیئت استاندارد را در اختیار مجمع عمومی سازمان می‌گذارد و بعد از اینکه مجمع عمومی سازمان آن را تدوین و تایید کرده، استاندارد لازم‌الاجرا بوده و تمامی حسابدارها باید در انجام امور مالی شرکت‌ها آن را مد نظر قرار دهند.