رنگ سیم های فن پراید

1-رنگ اصلی سیم 2- محل دسته سیم (در اینجا دسته سیم جلو خودرو) 3- کانکتور مادگی 4- کانکتور نری
شکل 6- مشخص‌کردن نری یا مادگی بودن کانکتور

تشخیص اینکه سیم در کدام دسته سیم قرارداد به فرایند عیب‌یابی کمک بسیاری می‌کند. همانطور که در شکل 6 نشان‌داده‌شده است کدی داخل علامت [] قرار گرفته است که دسته سیم موردنظر را معرفی می‌کند. جدول شکل 7 کدهای معرفی دسته سیم را نشان می‌دهد. برای خرید و تهیه بست کمربندی پلاستیکی به سایت سر بزنید.

شکل 7- جدول معرفی دسته سیم و کد آن

فیوز

دو نوع فیوز در مدار پراید قدیمی وجود دارد. شکل 8 این دو نوع فیوز را نشان می‌دهد.

1-فیوز سیمی 2- فیوز جعبه فیوز داخل اتاق
شکل 8- نمایش انواع فیوز در مدار پراید قدیمی

نمادهای اصلی در نقشه‌ خوانی پراید

تمامی نقشه‌ای شماتیک دارای نمادهای تخصصی هستند. بسیاری از این نمادها در شرکت‌های مختلف خودروساز نیز با هم مشابه هستند. شکل 9 نمادهای اصلی مورداستفاده در این نقشه را نشان می‌دهد.

1- باتری 2- اتصال بدنه 3- فیوز 4- فیوز سیمی 5- موتور الکتریکی
6- سیم‌پیچ 7- مقاومت 8- مقاومت متغیر 9- ترمیستور 10- دیود
11- خازن 12- ترانزیستور 13- پمپ 14- لامپ 15- بوق
16- بلندگو 17- فندک 18- گرم‌کن برقی 19- لامپ نشان‌دهنده 20- دیود زنر
شکل 9- نمادها و علائم استفاده شده در مدار

در نقشه‌های مدل پژو تمامی اجزا در یک صفحه مشخص می‌شود اما در این مدار ممکن است ادامه یک نقشه در صفحه دیگر مشاهده شود. در صورت وجود این مورد به‌صورت شکل 10 نشان داده می‌شود.

شکل 10- نحوه مشخص‌کردن ادامه صفحه نقشه در نقشه‌ خوانی پراید

باید به نقشه در صفحه با کد C مراجعه شود که مربوط به پشت آمپر است و سیم BR یعنی قهوه‌ای را در دسته سیم جلو پیدا کرد. (شکل 11)

شکل 11- ادامه نقشه در بخش C

باتوجه‌به شکل 11 ملاحظه می‌شود ادامه نقشه در صفحه مجموعه پست آمپر است و با پیگیری سیم قهوه‌ای که از الترناتور آمده است مشخص می‌شود که در داخل صفحه نشان‌دهنده‌ها به لامپ شارژ (که توان آن 4.3 وات است) متصل شده است.

نقشه‌های جانمایی و دسته سیم در نقشه‌ خوانی پراید

در این مدل نقشه دسته سیم به‌صورت مجزا مانند آنچه در مدل پژویی وجود دارد استفاده نمی‌شود بلکه فقط یک نقشه هم برای دسته سیم و هم برای جانمایی قطعات استفاده می‌شود. شکل 12 این نمونه را نشان می‌دهد.

1-نقشه مربوط است به خودرو چپ فرمان 2- کد کانکتور 3- محل قرارگرفتن اتصال بدنه
شکل 12- نقشه جانمایی پراید قدیمیموتور خودرو در یک دمای مشخص بهترین راندمان و بازده را خواهد داشت و عملکرد طولانی مدت موتور در دماهای پایین تر و یا بالاتر از آن می تواند باعث بروز خسارت های سنگین شود. سرد کار کردن موتور افزایش اصطکاک و سایش قطعات (خصوصاً قطعات متحرک) را به دنبال خواهد داشت و گرمای بیش از حد نیز ممکن است موجب سوختن واشر سرسیلندر شود. مدار فن رادیاتور از ضروری ترین مدارهای خودرو می باشد که وظیفه ی خنک کاری و تعادل دمایی موتور را بعهده دارد. این مدار در خودروهای قدیمی بسیار ساده و ابتدایی بود.

مدار ابتدایی فن رادیاتور

ساده ترین مدار فن رادیاتور شامل: فیوز، موتور فن، مهره (فشنگی فن) و سیم کشی بوده است که معمولاً برق مثبت موتور فن دایمی بوده و منفی موتور توسط فشنگی قطع و وصل می گردید. بعبارتی کنتاکت های فشنگی بصورت سری با موتور فن قرار داشتند و از آنجا که موتور فن ازجمله مصرف کننده های توان بالاست و جریان قابل توجهی مصرف می کند،

تمامی جریان از کنتاکت های فشنگی عبور می کرد و ظرف مدت کوتاهی کنتاکت های فشنگی دچار سوختگی می شدند و مدار فن از کار می افتاد. این مشکل با اضافه کردن یک رله به مدار مرتفع گردید. به این صورت که فشنگی در مدار بوبین رله (مدار فرمان) قرار گرفت و منفی موتور از طریق کنتاکت های رله وصل و قطع می گردید. با انجام اینکار، عمر فشنگی افزایش یافت و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری گردید.

مدار فن پراید کاربراتوری

مدار-فن-پراید-کاربراتوری-در-وضعیت-غیر-فعال مدار-فن-پراید-کاربراتوری-در-وضعیت-فعال

مدار فن در خودروهای انژکتوری

در خودروهای انژکتوری واحد کنترل موتور ECU مدار فن را مستقیماً تحت کنترل دارد. البته در برخی از خودروها انجام این وظیفه بعهده ی یک واحد الکترونیکی مجزا می باشد مثل خودروی زانتیا و یا مدل های قدیمی پژو و سمند که دارای واحد کنترل فن بودند. در خودروهای انژکتوری یک سنسور مقاومتی (سنسور دمای آب) بجای سنسور سوییچی (فشنگی فن) در مدار وجود دارد که دمای آب را بصورت سیگنال الکتریکی به ECU گزارش می کند و اینکار با تغییر در مقدار مقاومت بین دو پایه ی سنسور و تکنیک اندازه گیری جریان انجام می شود.

سنسور دمای آب

سنسور دمای آب یک مقاومت متغیر وابسته به دماست یعنی مقدار مقاومت بین دوپایه ی این سنسور با مقدار دمای بدنه ی سنسور متناسب است. این سنسورها در دو نوع NTC و PTC موجودند.

سنسور دمای آب با ضریب دمایی مثبت PTC

مقاومت این نوع سنسورها با افزایش دما بیشتر شده و با کاهش دما کمتر می شود. سنسور دمای آب به رنگ قهوه ای در زانتیا و سمند قدیمی نمونه ای از سنسور PTC می باشد.

سنسور دمای آب با ضریب دمایی منفی NTC

مقاومت این سنسور با افزایش دما کاهش و با کاهش دما افزایش می یابد. از این سنسور بوفور در خودروها استفاده شده است نظیر سنسور دمای آب سبز و مشکی در پراید.

سنسور دمای آب در دمای پایین سنسور-دمای-آب-در-دمای-بالا

تشریح مدار فن در خودروهای انژکتوری

در بسیاری از خودروهای انژکتوری، مدار فن بصورت دو دور است مثل پراید زیمنس و تندر ۹۰ که در آنها یک مقاومت فنری کمتر از یک اهم (حدود نیم اهمی) به مدار اضافه شده است که جریان مصرفی موتور فن را محدود می سازد. مدار دارای دو رله یکی برای دور کند و دیگری برای دور تند می باشد.

برق مثبت خروجی از رله ی دور کند با عبور از مقاومت فن به موتور فن می رسد یعنی مقاومت با موتور بصورت سری قرار دارد بنابراین مقداری از ولتاژ روی مقاومت افت می کند و جریان عبوری از موتور به همان نسبت محدود می شود و موتور با توانی پایین تر از توان نامی خود به گردش در می آید (دور کند اجرا می شود)

مقاومت-فن

اما اگر دمای آب به آستانه ی عملکرد دور تند که دمای ۱۰۵ درجه می باشد برسد ECU با بدنه کردن بوبین رله ی دور تند موجب می شود که برق خروجی از رله مستقیماً به موتور فن اعمال شود و موتور با حداکثر توان به چرخش درآید.

یعنی وقتی که ECU در زمان لازم، ولتاژ منفی برای بوبین هریک از رله ها می فرستد منتظر دریافت بازخورد از مدار می ماند چنانچه ولتاژ بازخورد به ECU نرسد به معنای وجود اشکال در مدار می باشد بنابراین ECU بلافاصله چراغ چک را روشن کرده و اقدامات تعریف شده را انجام می دهد مثلاً یکی از ایرادهایی که فراوان اتفاق می افتد اینست که با رسیدن دمای آب به آستانه ی دورکند چراغ چک روشن شده و فن مستقیماً با دورتند به گردش درمی آید (دورکند اجرا نمی شود) تحلیل این ایراد بسیار ساده است.

شایع ترین ایراد مدار فن

با رسیدن دمای آب به آستانه ی عملکرد دورکند، ECU با اندازه گیری جریان مصرفی سنسور، دمای موتور را تشخیص داده و بوبین رله ی دورکند را بدنه می کند. بدیهی است که دراین حالت رله ی دورکند فعال می شود و برق خروجی از رله باعبور از مقاومت فن به موتور می رسد و ECU با مثبت شدن خط بازخورد متوجه مثبت شدن ذغال مثبت می شود.

اما اگر رله یا مقاومت فن معیوب باشند هیچ برقی به موتور فن نمی رسد و ECU هیچ بازخوردی دریافت نمی کند و این حالت برای ECU به معنای بروز ایراد در سیستم فن می باشد بنابراین بلافاصله چراغ چک را برای اطلاع راننده روشن کرده و رله ی دورتند را برای حفاظت از موتور فعال می کند. این مورد شایع ترین ایراد در مدار فن می باشد و غالباً به علت خرابی مقاومت فن یا کثیفی و زنگ زدگی اتصالات (اتصال ناقص) و یا خرابی رله ی دورکند می باشد.

نکته: در خودروی پراید جریان مصرفی موتور فن در دورکند ۹ آمپر و در دورتند ۱۴ آمپر است.