توقف ناگهانی موتور برق

با خرابی‌های رایج موتور برق و روش های رفع آن آشنا شوید

یکی از خدمات محبوب ما به عیب یابی و تعمیر موتور برق مربوط می شود، به همین دلیل در ادامه صحبت های خود قصد داریم در این خصوص بیشتر توضیح دهیم. رایج‌ترین خرابی این نوع دستگاه‌ها عبارتند از:

    خراب شدن بلبرینگ ها

    بلبرینگ‌های قابل روغن کاری مجدد نیاز به تعمیر و نگهداری منظم دارند. اکثر سازندگان توصیه می‌کنند که یاتاقان‌های موتور خود را بعد از هر 2000 ساعت کارکرد یا هر سه ماه یکبار، دوباره روغن کاری کنید. موارد زیر می‌توانند سبب خراب شدن بلبرینگ‌ها گردند:

        گریس کاری بیش از حد

        گریس کاری بیش از حد می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد بلبرینگ شما شود که به نوبه خود می‌تواند منجر به خرابی یاتاقان گردد. برای اطمینان از اینکه بیش از حد تجهیزات خود را روغن کاری نمی‌کنید، بررسی نمایید که دریچه‌های تخلیه چربی در طول فرایند گریس زدن مجدد باز باشند، اطمینان حاصل کنید که تمام شیرهای تخلیه چربی از هرگونه کثیفی یا گریس سخت شده پاک شده باشند.

        روان کننده اشتباه

        انواع مختلف گریس به دلیل ترکیبات شیمیایی با یکدیگر ناسازگار هستند. برای جلوگیری از هرگونه مشکل ناسازگاری گریس، فقط از نوع روان کننده توصیه شده توسط سازنده استفاده کنید.

        اضافه بار شفت

همانند کارواش خانگی، بارگذاری بیش از حد از طریق شفت موتور ممکن است به شدت به خرابی موتور کمک کند. قرقره‌های تسمه ای اغلب بارهای زیادی را مستقیماً روی یاتاقان شفت وارد می‌کنند. یکی از راه‌های نظارت بر اضافه بار شفت، این است که ردیابی کنید که تسمه‌های شما چند وقت یک‌بار به پایین می‌روند، اگر بیش از حد معقول اتفاق می‌افتد، اضافه بار شفت احتمالاً علت آن است.

        لرزش

        ارتعاش بیش از حد موتور می‌تواند عاملی در خرابی بسیاری از اجزای مختلف موتور باشد. مطمئن شوید که پیچ و مهره های نصب موتور مطمئن هستند، زیرا لرزش ممکن است باعث شل شدن آنها در حین کار شود.

        گرمای بیش از حد

        قبل از انتخاب موتور، مطمئن شوید که برای مقابله با گرمایی که ممکن است در معرض آن قرار گیرد، طراحی شده باشد. بلبرینگ‌ها دارای فاصله‌های مختلفی هستند تا امکان انبساط حرارتی در حین کار را فراهم کنند.

    خراب شدن سیم پیچ استاتور

    16 درصد از خرابی‌های موتور برق ناشی از خرابی سیم پیچ‌های استاتور هستند. خرابی سیم پیچ ممکن است به چند دلیل رخ دهد از جمله:

        اضافه بار

        سیم پیچ‌های موتور به دلیل بارگذاری بیش از اندازه در موتور می‌توانند سبب گرمای بیش از حد در دستگاه و خرابی آن شوند.

        گرمای بیش از حد

        گرمای بیش از اندازه می‌تواند سبب کاهش طول عمر دستگاه گردد. حتما به سیستم خنک کننده دستگاه توجه کنید.

    شرایط خارجی

    شرایط خارجی به شدت در 16 درصد از خرابی های موتور برق نقش دارند. شرایط خارجی که می‌تواند موتور برق شما را خراب کنند، عبارتند از:

        دمای محیط

        قبل از خرید موتور، مطمئن شوید که برای شرایط محیطی که در آن کار می‌کند، رتبه بندی صحیحی دارد. درجه بندی اغلب برای دمای بالای محیط ضروری است، در حالی که دمای بسیار پایین محیط ممکن است به مواد عایق تخصصی نیاز داشته باشد.

        رطوبت

        رطوبت بالا می‌تواند باعث آسیب و خوردگی دستگاه گردد. برای جلوگیری از این اتفاق باید سوراخ‌های تخلیه باز شده و محافظت بیشتری از دستگاه صورت گیرد.

        آلودگی

        هر گونه ذرات خارجی که به داخل محفظه موتور راه پیدا کنند، می‌توانند صدمات جبران ناپذیری به خصوص به یاتاقان‌ها و سیم پیچ‌های موتور وارد کنند.

        برای حفظ طول عمر موتور برق، هر کاری که ممکن است انجام دهید تا ذرات آلودگی را از دستگاه دور نگه دارید.

    خرابی روتور

    5 درصد از خرابی موتور برق به دلیل خراب شدن روتور بوده که این اتفاق می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

        فرکانس شروع

        گرمایش، سرمایش، شتاب و کاهش سرعت می‌تواند باعث استرس حرارتی و شکستگی اینرسی شود. زمان راه اندازی تابعی از گشتاور بار، اینرسی و گشتاور موتور است. از آنجایی که جریان راه اندازی همیشه بسیار بیشتر از جریان نامی است، یک دوره راه اندازی بیش از حد طولانی باعث افزایش مضر دما در موتور می‌شود.

        اضافه بارها

        در شرایطی که روتور قفل شده یا از کار افتاده است، روتور ممکن است افزایش ناگهانی و بیش از حد دما را تجربه کند که می‌تواند باعث از کار افتادن قفس روتور گردد. افزایش ناگهانی دما اغلب در هنگام راه اندازی رخ می‌دهد. موتورها ممکن است در طول عملیات عادی به دلیل عیوب مکانیکی از جمله یاتاقان‌های گیر کرده، بارگذاری سنگین یا اجسام خارجی احتمالی که در موتور گیر کرده باشند، از کار بیفتند.

    خرابی کوپلینگ شفت

    مشکلات کوپلینگ شفت تنها 2 درصد از خرابی موتور برق را شامل می‌شوند. ناهماهنگی و نصب نامناسب از مواردی می‌باشند که سبب خرابی شفت در موتور می‌گردند:

        ناهماهنگی

        کوپلینگی که به خوبی تراز شده است، دچار تنش‌های بار غیرعادی می‌شود که می‌تواند منجر به خرابی موتور شود. اطمینان حاصل کنید که کوپلینگ به موازات شفت‌ها قرار دارد.

        نصب بد

        بزرگترین علت خرابی کوپلینگ به دلیل نصب نادرست است. اطمینان حاصل کنید که در مورد موتور برق خاص خود تحقیق کرده و از تکنیک‌های اتصال مناسب استفاده کنید. با خرید از فروشگاه دشت نور می‌توانید این اطمینان را داشته باشید که به راحتی قادر به بهره‌مندی از مشاوره رایگان با متخصصان فنی ما خواهید بود.

عیب یابی موتور برق

در ادامه به بررسی برخی دیگر از موارد مهم برای عیب یابی این دستگاه‌ها می‌پردازیم:

• استارت نخوردن موتور برق
• گریپاژ کردن موتور
• کم بودن سطح روغن
• موجود نبودن سوخت در مخزن به حد کافی
• استفاده از سوخت اشتباه
• باقی ماندون سوخت در مخزن بدون استفاده در طولانی مدت
• وجود ایراد در کاربراتور
• مشکل داشتن باتری موتور برق
• بسته شدن اهرم ساسات
• مسدود شدن فیلتر هوا
• کثیف شدن سر شمع
• قرار داشتن موتور برق در مکانی نامناسب
• چند ثانیه روشن بودن موتور و سپس خاموش شدن آن
• وجود داشتن بار بیش از اندازه
• کم بودن و یا بیش از حد بودن سطح روغن
• وجود ایراداتی در قسمت برق
• وجود ایراداتی در خازن
• وجود داشتن اشکال در کاربراتور
• مشکل داشتن باتری
• کشیدن نشدن اهرم ساسات
• گرفتگی فیلتر هوا
• کثیف بودن شمع موتور
• قرار داشتن موتور در مکانی نامناسب
• وجود نوسان و عدم ثبات توان موتور
• وجود داشتن بار بیش از اندازه
• کثیف شدن فیلتر هوا
• وجود نشتی در سوخت
• وجود خرابی در کاربراتور
• وجود دود خروجی بیش از اندازه
• استفاده از سوخت نامناسب
• بیش از حد بودن سطح روغن
• استفاده از روغن نامناسب
• وجود نشتی در روغن
• از بین رفتن آب بند گاید سوپاپ
• شکسته شدن رینگ پیستون
• وجود ایراد در کاربراتور
• گریپاژ کردن مکانیزم استارت موتور برق
• پاره شدن کابل استارتر
• برق ندادن موتور برق
• کوتاه بودن اتصال کلید محافظ
• وجود خرابی در کلید محافظ بار
• اتصال نداشتن درست پریز به دستگاه
• بیش از اندازه تکان خوردن دستگاه
• مشکل داشتن موقعیت اهرم ساسات
• بسته بودن اهرم ساسات
• سرد بودن موتور
• وجود ناخالصی در موتور

موتور برق روشن نمی‌شود، چه کنم؟

در این شرایط اقدامات زیر را انجام دهید:

• بررسی کنید که اگر سوخت کافی وجود ندارد، ترکیبی از روغن و بنزین را درون مخزن بریزید.
• در صورت بسته بودن سوئیچ روغن و یا موتور، آن را باز کنید.
• اگر موتور روغن ندارد و یا سطح آن پایین است، به مخزن روغن اضافه نمایید.
• اگر شمع موتور شکسته است، آن را تعویض کنید.

موتور برق توان خروجی ندارد، چه کنم؟

می‌توانید راهکارهای زیر را امتحان نمایید. این راهکارها برای کاتر آسفالت بر نیز مشابه است:

• اگر قطع کننده مدار وصل نمی باشد، آن را در وضعیت روشن بگذارید.
• در صورت ضعیف بودن اتصال سوکت، آن را با نو تعویض نمایید.

بررسی دود خروجی از موتور برق

به رنگ دود خروجی از دستگاه خود دقت کنید:

    سیاه بودن دود خروجی

• این اتفاق می تواند به دلیل کثیف بودن فیلتر هوا و یا وجود بار بیش از اندازه روی موتور ایجاد گردد. در این شرایط باید:
• یک فیلتر نو جایگزین نمایید.
• تا حد استانداردی بار را کاهش دهید.

    آبی بودن دود خروجی

    آبی بودن دود خروجی نیز می‌تواند به دلیل بیش از حد بودن روغن، غیر مجاز ریخته شدن روغن در مخزن، بسته شدن بد سوپاپ و یا فرسوده شدن حلقه‌های پیستون باشد که در این شرایط:

• بخشی از روغن را تخلیه نمایید.
• درون مخزن روغن موتور مناسب بریزید.
• بررسی کنید که سوپاپ به درستی مهر و موم شده باشد.

توقف ناگهانی موتور برق

در ادامه شما را با علل این اتفاق و راهکار‌هایی برای رفع آن آشنا می‌کنیم:

• عدم وجود روغن کافی در دستگاه
• در این شرایط سطح روغن روی کنترل پنل روشن می گردد و شما باید سطح روغن را به میزان مناسب اضافه کنید.
• عدم وجود سوخت کافی
• در این شرایط گیج سوخت آن را نشان خواهد داد که شما باید باک موتور برق خود را پر نمایید.
• داغ کردن موتور برق
• در این شرایط روی کنترل پنل، چراغ نمایشگر روشن خواهد شد. زمانی که باید این اتفاق روبرو شدید، باید بررسی کنید که اگر موتور برق در محیطی قرار دارد که هوای کافی به دستگاه نمی‌رسد، جایگاه آن را تعویض نمایید تا حرارت دستگاه کاهش پیدا کند.
• گاهی اوقات با وجود داغ شدن نشانگر موتور برق و داشتن تهویه مناسب، اما بعد از چند دقیقه کارکرد دستگاه متوقف می‌گردد.
• این بدان معنا است که سنجش دمای بالا در دستگاه خراب شده و شما باید برای تعویض آن اقدام نمایید.
• معیوب شدن پل دیودی
• در این شرایط دستگاه خاموش می‌شود، زیرا پیامی برای انتقال مولد برق دریافت نمی‌گردد. راهکار خاموش و روشن کردن پنل است و در صورت روشن نشدن دستگاه، باید برای تعویض پل دیود اقدام نمایید، همچنین سیم پیچ‌ها را مورد بررسی قرار دهید.
• معیوب شدن کندانسور
• در این شرایط باید برای تعویض کندانسور اقدام نمایید.

چرا موتور برق دائما خاموش و روشن می‌شود؟

با مشاهده چنین مشکلی باید موارد زیر را چک کنید:

• خازن معیوب شده است.
• مشکلاتی مربوط به کاربراتور و سوخت رسانی وجود دارند.
• شمع دوده زده است.
• وایر شمع خراب شده است.
• فیلترهای هوا بیش از حد کثیف هستند.
• دستگاه در محلی نامناسب قرار داده شده است.

عیب یابی موتورهای اسپلیت فاز (تک فاز)

موتور فاز اسپلیت دارای سیم پیچ راه اندازی و در حال اجرا است. سیم پیچ راه اندازی به طور خودکار توسط یک کلید گریز از مرکز با شتاب گرفتن موتور حذف می‌شود. برخی از موتورهای فاز تقسیم نیز دارای یک کلید حرارتی هستند که در صورت گرم شدن بیش از حد موتور به طور خودکار خاموش می‌شوند.

کلیدهای حرارتی ممکن است تنظیم مجدد دستی یا تنظیم مجدد خودکار داشته باشند. در زمان کار با هر موتوری که تنظیم مجدد خودکار دارد، باید احتیاط کرد، زیرا موتور می‌تواند هر زمان که بخواهد به طور خودکار راه اندازی مجدد شود. برای عیب یابی یک موتور فاز تقسیم، روش زیر را اعمال کنید:

• موتور را خاموش کنید و آن را به صورت چشمی بررسی نمایید. اگر موتور سوخته است، شفت گیر کرده، یا اگر نشانه ای از آسیب وجود دارد، آن را تعویض کنید.
• بررسی کنید که آیا موتور توسط یک کلید حرارتی کنترل می‌شود یا خیر. اگر کلید حرارتی دستی است، کلید حرارتی را ریست کرده و موتور را روشن کنید.
• اگر موتور روشن نمی‌شود، از یک ولت متر برای بررسی ولتاژ در پایانه‌های موتور استفاده کنید. اگر ولتاژ درست است، موتور را خاموش کنید تا موتور تست شود.
• دسته کلید ایمنی یا استارت ترکیبی را خاموش کنید.
• سوئیچ گریز از مرکز را برای علائم سوختن یا شکستگی فنرها به صورت چشمی بررسی کنید. اگر علائم واضحی از مشکل وجود داشت، سوئیچ را تعمیر یا تعویض کنید. اگر نه، سوئیچ را با استفاده از اهم‌متر بررسی کنید.

عیب یابی موتورهای خازن

موتور خازن یک موتور فاز تقسیم شده با اضافه کردن یک یا دو خازن است. عیب یابی موتورهای خازن مانند عیب یابی موتورهای فاز تقسیم می‌باشد. تنها وسیله اضافی که باید در نظر گرفته شود، خازن است. همه خازن‌ها با دو سطح رسانا ساخته شدند که توسط مواد دی الکتریک از هم جدا شده اند.

ماده دی الکتریک محیطی است که در آن یک میدان الکتریکی با منبع انرژی کم یا بدون منبع انرژی خارجی حفظ می‌شود. این نوع ماده‌ای است که برای عایق کاری سطوح رسانای خازن استفاده می‌شود. خازن‌ها روغنی یا الکترولیتی می‌باشند. خازن‌های روغن با روغن پر شده و در یک ظرف فلزی مهر و موم شده اند. خازن‌های AC با موتورهای خازن استفاده می‌شوند و قطبیت ندارند.

برای عیب یابی موتور خازن، روش زیر را اعمال کنید:

• دسته کلید ایمنی یا استارت ترکیبی را خاموش کنید.
• ولتاژ را در پایانه‌های موتور اندازه گیری کنید تا مطمئن شوید که برق خاموش است.
• خازن‌ها در قاب بیرونی موتور قرار دارند. پوشش خازن را بردارید. احتیاط کنید که یک خازن خوب، حتی در صورت قطع برق، شارژ را نگه می‌دارد.
• خازن را از نظر نشتی، ترک یا برآمدگی بررسی کنید و اگر چنین مواردی مشاهده کردید، باید برای تعویض اقدام نمایید.
• خازن را از مدار خارج کرده و آن را تخلیه کنید.
• پس از تخلیه خازن، سیم‌های Fluke 87 ولت را به پایانه‌های خازن وصل کنید. این سیم‌ها وضعیت کلی خازن را نشان می‌دهند.

چگونه از خرابی موتور برق جلوگیری کنیم؟

برای این کار در ابتدا باید خرید خود را از شرکت و فروشگاهی معتبر و با سابقه انجام دهید. در این شرایط می‌توانید اطمینان حاصل کنید که کیفیت عالی از دستگاه خود را تهیه کرده و می‌توانید از خدمات پشتیبانی و پس از فروش مناسبی نیز بهره‌مند شوید.

همچنین باید توجه زیادی به نگهداری و نکات مراقبتی از دستگاه خود داشته باشید. بهتر است تا کاتالوگ موتور برق را به طور کامل مطالعه کرده و راهنمایی‌های لازم را از کارشناس مربوطه به دست آورید. در نهایت نکات زیر را جدی بگیرید:

• روغن موتور را به طور منظم تعویض کنید.
• فیلتر را به طور مرتب تعویض کنید.
• شمع موتور را چک و بررسی کنید.
• از موتور برق به طور دائم استفاده نکنید. سعی کنید تا هر 5 ساعت یک بار، به مدت حداقل 2 ساعت آن را خاموش کنید.
• قبل از کنار گذاشتن موتور برق به طور طولانی، باید سوخت و روغن آن را کاملا تخلیه نمایید و باک را تمیز کنید.
• توجه نمایید که آب و مواد شیمیایی هر دو از مواردی می‌باشند که سبب آسیب رساندن به موتور برق می‌شوند، پس باید آن ها را از دستگاه خود دور نگه دارید.
• دقت کنید که سطح سوخت و روغن در حد استاندارد قرار داشته باشند.
• قبل از اینکه دستگاه خود را روشن کنید، تمام مراحل چک کردن دستگاه را بررسی نمایید.
• موتور برق خود را در مکان‌های بسته، تنگ و نامناسب قرار ندهید.
• هیچوقت سوخت گیری را با موتور روشن انجام ندهید.

مشکلم رفع نشد، چه کنم؟

اگر با وجود تمام مواردی که در این مقاله برای شما مطرح کردیم، همچنان ایراد موجود در موتور برق شما رفع نشده است، با ما تماس بگیرید و از مشاوره با متخصصان فنی و کارشناسان کاردان ما بهره مند شوید.

آیا استفاده از خازن‌های روغن رایج می‌باشد؟

    موتورهای بیشتری از خازن‌های الکترولیتی استفاده می‌کنند تا خازن‌های روغن. خازن‌های الکترولیتی از سیم پیچی دو ورق فویل آلومینیومی که توسط تکه‌های کاغذ نازک آغشته به الکترولیت جدا شده اند، تشکیل می‌شوند. الکترولیت یک محیط رسانایی است که در آن جریان با مهاجرت یون اتفاق می‌افتد. الکترولیت به عنوان ماده دی الکتریک استفاده می‌شود. فویل آلومینیومی و الکترولیت در یک روکش مقوایی یا آلومینیومی قرار گرفته اند. یک سوراخ دریچه برای جلوگیری از انفجار احتمالی در صورت اتصال کوتاه یا گرم شدن بیش از حد خازن در نظر گرفته شده است.

    آیا فن موتور نیز خراب می‌شود؟

    فن‌های موتور در اثر آسیب فیزیکی، تجمع یخ، مواد خارجی و خوردگی از کار می‌افتند. فن‌ها به پایین نگه داشتن دمای موتور کمک می‌کنند که برای اطمینان از عملکرد خوب بقیه اجزا ضروری است.

    خرابی محافظ فن موتور نیز می‌تواند منجر به خرابی بزرگتر آن شود. این اتفاق معمولاً از طریق آسیب فیزیکی و اتصال به برق اتفاق می‌افتد. با صرف زمان برای تمیز نگه داشتن آنها، می‌توانید از خرابی محافظ فن جلوگیری کنید.

    رایج‌ترین علل خرابی موتور برق کدام اند؟

    این موارد عبارتند از:

• جریان بیش از حد که می‌تواند منجر به اضافه بار الکتریکی شود.
• مقاومت کم شایع ترین علت خرابی موتور الکتریکی است.
• گرمای بیش از حد منجر به 55 درصد از خرابی‌های عایق موتورهای الکتریکی می‌شود.
• گرد و غبار، مواد شیمیایی و کثیفی می‌توانند منجر به آلودگی موتور الکتریکی شوند.
• لرزش یکی دیگر از دلایل رایج مشکلات موتورهای الکتریکی است.

چه اقداماتی انجام دهیم و چگونه زمان بهره برداری از تجهیزات را بهبود بدهیم.

الکتروموتورها در محیط های صنعتی در همه جا استفاده می شوند و به طور فزاینده ای در حال پیچیده و تخصصی تر شدن هستند. نگهداشتن موتورهای در حال کار، در پیک عملکرد کاری خود، یک چالش جدی است. خیلی مهم است که به یاد داشته باشیم مشکلات مرتبط با موتور و درایو به یک دلیل خاص محدود نمی شود – مشکلات الکتریکی و مکانیکی هر دو می توانند باعث خرابی موتور گردند.

مجهز شدن به دانش درست در این زمینه به معنای تفاوت بین از کار افتادگی های پر هزینه و بهبود زمان بهره برداری از سرمایه ها است. شکست عایق سیم پیچها و فرسودگی یاتاقان ها دو عامل اصلی و عمده خرابی موتورها هستند، اما این وضعیتها دلایل مختلفی دارند. این مقاله تشریح می کند که چگونه 13 مورد از رایج ترین دلایل خرابی عایق سیم پیچی و خرابی یاتاقانها را پیدا کنیم

کیفیت توان:

1-ولتاژ گذرا2-عدم تعادل ولتاژ 3-اعوجاج هارمونیکی

درایوهای فرکانس متغیر:

4-بازتابها در سیگنالهای PWM خروجی درایو 5-جریان سیگما 6-اضافه بارهای عملیاتی

عوامل مکانیکی:

7-نا هم محوری 8-عدم تعادل شفت 9-شل و آزاد بودن شفت 10-فرسودگی یاتاقان

عوامل نصب نادرست:

11-پایه ضعیف 12-کشیدگی و کرنش لوله 13-ولتاژ شفت

1- ولتاژ گذرا

ولتاژهای گذرا می توانند از منابع متعددی در داخل یا خارج کارگاه بیایند. خاموش یا روشن شدن بارهای مجاور، بانکهای خازنی اصلاح ضریب توان یا حتی شرایط هوایی محیط میتوانند بر روی سیستم توزیع ولتاژهای گذرا تولید کنند. این ولتاژهای گذرا، که در دامنه و فرکانس متغیر هستند، می توانند باعث ایجاد فرسودگی یا شکست عایقی در سیم پیچهای موتور شوند به دلیل ندرت وقوع و اینکه نشانه های آن ممکن است به روشهای مختلف ظاهر شوند. یافتن منشائ این ولتاژهای گذرا می تواند مشکل باشد. برای مثال، یک ولتاژ گذرا ممکن است بر روی کابلهای کنترل ظاهر شود که الزاما باعث خسارت مستقیم به تجهیزات نشود اما باعث در هم گسیختن عملکرد آنها گردد.

خرابی مرتبط : شکست عایقی سیم پیچی موتور باعث خرابی زودهنگام موتور و از کار افتادن خارج از برنامه می شود.

تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: Fluke 435-II آنالایزر کیفیت توان سه فاز وضعیت بحرانی: بالا

2- عدم تعادل ولتاژ

سیستمهای توزیع سه فاز اغلب بارهای تک فاز را تغذیه می کنند. یک عدم تعادل در امپدانس یا توزیع بار میتواند باعث عدم تقارن در میان هر سه فاز گردد. عامل بالقوه خرابی می تواند در کابلکشی موتور، ترمینال موتور یا خود سیم پیچ ها باشد. این عدم تعادل می تواند منجر به تنش هایی در مدارهای هر فاز در یک سیستم توان سه فاز گردد. در حالت معمول، ولتاژ هر سه فاز باید همواره در یک اندازه باشند.

خرابی مرتبط : عدم تعادل ولتاژ باعث عبور جریان اضافه در یک یا بیشتر از فازها شده و در ادامه دمای عملیاتی را افزایش داده و منجر به شکست عایقی می گردد.

وضعیت بحرانی: متوسط

3- اعوجاج هارمونیکی

شرح ساده این است که هارمونیکها منابع اضافی ناخواسته ولتاژها یا جریانهای AC فرکانس بالا هستند که انرژی را به سیم پیچهای موتور اعمال می کنند. این انرژی اضافی جهت گردش شفت موتور استفاده نمی شود بلکه در سیم پیچها سیرکوله می شود و سرانجام در تلفات انرژی داخلی موتور مشارکت می کند. این تلفات به صورت حرارت پراکنده می شوند. که در طی زمان، توانایی عایقی سیم پیچها را تخریب خواهد کرد.

مقداری اعوجاج هارمونیکی جریان در هر بخشی از سیستم که تجهیزات الکترونیکی را تغذیه می کنند طبیعی است. برای شروع بررسی اعوجاج هارمونیکی، از یک آنالایزر کیفیت توان برای پایش میزان جریان و حرارت در ترانسفورماتورها برای اطمینان از اینکه آنها تحت تنش اضافه قرار ندارند استفاده کنید. هر هارمونیک دارای سطح اعوجاج قابل قبول و متفاوت است که در استانداردهایی مانند IEEE 519-1992 تعریف شده است.

خرابی مرتبط : کاهش راندمان موتور باعث افزایش هزینه ها و افزایش دمای عملیاتی می شود. تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: Fluke 435-II آنالایزر کیفیت توان سه فاز میزان بحرانی بودن: متوسط

4- بازتابها بر روی سیگنالهای PWM خروجی درایو

درایوهای فرکانس متغیر تکنیک مدولاسیون پهنای پالس (PWM) را برای کنترل ولتاژ و فرکانس خروجی که به موتور اعمال می گردد به کار گرفته اند.

بازتابها هنگامی تولید می شوند که یک عدم انطباق بین امپدانس بار و منبع وجود داشته باشد. عدم تطابق امپدانس می تواند به دلیل نصب نادرست، انتخاب نادرست اجزا و افت و پیری تجهیزات طی گذشت زمان رخ دهد. در یک مدار درایو موتور، مقدار پیک بازتاب می تواند به بزرگی اندازه ولتاژ باس DC باشد.

خرابی مرتبط : شکست عایقی سیم پیچهای موتور باعث از کار افتادن های خارج از برنامه می شود.

تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: Fluke 190-204 ScopeMeter اسیلوسکوپ 4 کانال قابل حمل با نمونه برداری سریع، تستر مقاومت عایقی Fluke 1587

میزان بحرانی بودن : زیاد

5- جریان سیگما

جریانهای سیگما ذاتا جریانهای پارازیتی (stray) هستند که در درون یک سیستم سیرکوله می شوند. جریانهای سیگما به عنوان یک نتیجه از فرکانس سیگنال، سطح ولتاژ، ظرفیت خازنی و اندوکتانس در هادی ها تولید می شوند. این جریانهای گردان می توانند مسیر عبور خود را از طریق سیستمهای حفاظت زمین ببندند که باعث تریپ شدن سیستم بر اثر نویز یا در برخی مواقع باعث افزایش دما در سیم پیچها گردند.

جریان سیگما را می توان در کابل کشی موتور یافت و عبارت است از مجموع جریانهای سه فاز در هر نقطه در زمان است. در یک وضعیت درست، مجموع جریانهای سه فاز مساوی با صفر خواهد بود. به عبارت دیگر، جریان برگشتی از درایو مساوی جریان وارد شده به آن است. جریان سیگما را همچنین می توان سیگنال نامتقارنی فهمید که چندین هادی که به صورت خازنی جریانشان به هادی زمین کوپل شده است.

خرابی مرتبط : قطع مدار به صورت مرموز و مبهم بعلت عبور جریان حفاظتی زمین. تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: Fluke 190-204 ScopeMeter اسیلوسکوپ 4 کانال قابل حمل با پهنای باند عریض (10kHz) کلمپ جریان (Fluke i400S یا مشابه آن( میزان بحرانی بودن : کم

6 – اضافه بارهای عملیاتی

اضافه بار موتور هنگامی رخ می دهد که موتور تحت باری بیش از مقدار بار نامی خود باشد. اولین نشانه ای که با اضافه بار بروز می کند کشیدن جریان بیش از حد موتور ، گشتاور ناکافی و داغ شدن زیاد آن است. حرارت بیش از حد موتور علت اصلی خرابی موتور است. در حالتی که موتور اضافه بار گذاری شده است تک تک اجزای موتور شامل یاتاقانها، سیم پیچ های موتور و بقیه اجزا ممکن است به خوبی کار کنند اما موتور به داغ شدن خود ادامه خواهد داد. به همین دلیل، فکر خوبی است که عیب یابی خود را از تحقیق در مورد اضافه بار موتور شروع کنیم. چونکه 30 درصد از خرابی های موتور به دلیل اضافه بار آن است.از اینرو چگونگی تشخیص و اندازه گیری اضافه بار موتور مهم است.

خرابی مرتبط : فرسودگی زود هنگام اجزای الکتریکی و مکانیکی که منجر به خرابی دائمی می شود. تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: دوربین مادون قرمز Fluke Ti400 ، مولتی متر دیجیتال Fluke 289 میزان بحرانی بودن : زیاد

7- ناهم محوری

ناهم محوری هنگامی رخ می دهد که شفت دوار موتور در راستای بار قرار نداشته باشد. یا عضوی که موتور را به بار کوپل می کند همراستا نباشند. بسیاری از حرفه ای ها معتقد هستند که کوپلینگهای انعطاف پذیر ناهم محوری را جبران و حذف می کنند. اما یک کوپلینگ انعطاف پذیر تنها کوپلینگ را از ناهم محوری محافظت می کند. حتی با یک کوپلینگ انعطاف پذیر نیز نیروهای گردشی خسارت آور همراه را در امتداد شفت انتقال داده و به موتور می رساند. که منجر به فرسایش موتور و افزایش یافتن بار ظاهری می گردد. علاوه بر این، نا هم محوری ممکن است باعث لرزش شفت موتور و بار دوار گردد. چند نوع نا هم محوری داریم که شامل:

    نا هم محوری زاویه ای: مراکز دو شفت روبروی هم هستند اما در موازات یکدیگر قرار ندارند.

    ناهم محور موازی: مراکز دو شفت در موازات هم هستند اما با یکدیگر هم مرکز نیستند.

    نا هم محوری ترکیبی: ترکیبی از ناهم محوری زاویه ای و موازی است. (توجه: تقریبا همه ناهم محوری ها از نوع مرکب هستند. اما متخصصان ابراز می کنند که جداسازی و صحبت کردن از دو ناهم محوری باعث می شود آدرس دادن در مورد آنها و اصلاح ناهم محوری آسان تر گردد)

خرابی مرتبط : فرسودگی زودرس اجزای دوار مکانیکی که منجر به خرابی دائمی می گردد. تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: Fluke 810 تستر لرزش برای شناسایی موضوع ناهم محوری، Fluke 830 ابزار هم محور کردن لیزری شفت برای تشخیص و تصحیح ناهم محوری. میزان بحرانی بودن: زیاد

8 – عدم تعادل شفت

عدم تعادل شرایطی است که که در آنجا مرکز جرم جزئ گردان بر روی محور دوران قرار ندارد. به عبارت دیگر، یک نقطه سنگین “heavy spot” در جایی بر روی روتور است. اگر چه شما هرگز بصورت کامل نمی توانید عدم تعادل موتور را حذف کنید، می توانید شناسایی و تشخیص دهید که در چه زمانی در خارج از محدوده عادی خود قرار دارد و برای اصلاح آن چه اقدامی را می توانید انجام دهید. عدم تعادل می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود از قبیل:

    انباشتگی آلودگی

    از دست رفتن وزنه های تعادل

    تغییرات صنعتی

    جسم ناخواسته در سیم پیچهای موتور و بقیه عوامل فرساینده مرتبط

یک تستر لرزش یا آنالایزر می توانند به شما در تشخیص بالانس بودن و یا عدم تعادل ماشین گردان کمک کنند. خرابی مرتبط : فرسودگی زودرس در اجزای مکانیکی دوار که منجر به خرابی دایمی می گردد. تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: تستر لرزش Fluke 810 میزان بحرانی بودن: زیاد

9 – شل و آزاد بودن شفت (Shaft looseness)

شل و آزاد بودن وقتی رخ می دهد که فضای آزاد در بین قطعات وجود داشته باشد. شلی می تواند در محلهای مختلفی رخ دهد از قبیل:

    شلی و آزادی گردان: به دلیل وجود فضای باز بین اجزای دوار و اجزای ثابت ماشین رخ می دهد، مانند یاتاقان

    شلی و آزادی غیر گردان: بین دو بخش که در حالت معمولی ساکن هستند رخ می دهد، مانند پایه و یک فونداسیون، یک محفظه بلبرینگ و یک ماشین.

همانند باقی منابع ایجاد لرزش، این مهم است که بدانیم چگونه شل شدگی را تشخیص داده و مشکل را حل کنیم تا از دست رفتن سرمایه و منابع جلوگیری کنیم. یک دستگاه آزمونگر لرزش یا آنالایزر می توانند معین کنند که یک ماشین گردان مبتلا به مشکل شل شدگی است یا خیر.

خرابی مرتبط: تسریع در فرسودگی اجزای گردان که در ادامه باعث خرابی ماشین می گردد. تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: تستر لرزش Fluke 810 میزان بحرانی بودن: زیاد

10- فرسودگی یاتاقان

یک یاتاقان خراب شده اصطکاک را افزایش داده، حرارت بیشتری تولید می کند و به علت مشکلات مکانیکی، روانکاری یا فرسودگی راندمان پایین تری دارد. خرابی یاتاقانها می تواند توسط دلایل مختلفی ایجاد گردد مانند:

    باری بیش از بار مجاز بر روی آن قرار گیرد

    روانکاری نامناسب یا ناکافی

    آب بندی ناکارآمد یاتاقان

    نا هم محوری شفت

    انطباق نادرست (Incorrect fit)

    فرسایش معمول

    ولتاژهای القایی شفت

به محض شروع خراب شدن یاتاقان، همچنین یک تاثیر آبشاری ایجاد می کند که خراب شدن موتور را شتاب می دهد. 13% از خرابی های موتور بدلیل خرابی یاتاقانها ایجاد می گردد. و بیش از 60% خرابی های مکانیکی در تاسیسات بدلیل فرسودگی یاتاقانها است. و از اینرو یادگیری اینکه چگونه این پتانسیل ایجاد مشکل را رفع عیب کنیم مهم است.

خرابی مرتبط: تسریع فرسودگی در اجزای گردان که منتج به خرابی یاتاقان می شود. تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: تستر لرزش Fluke 810 میزان بحرانی بودن: زیاد

11 – پایه (سطح اتکای) ضعیف

پایه ضعیف اشاره به شرایطی دارد که در آن پایه نصب یک موتور یا جز گردان صاف و هموار نیستند و یا سطحی که پایه بر روی آن نصب می شود و می نشیند هموار نیست. این شرایط می تواند باعث ایجاد فشردگی بر روی بلتهای نصب کننده پایه گردیده و ایجاد کشیدگی بیشتر و یا ناهم محوری گردد. پایه ضعیف اغلب بین دو پیچی که به صورت مورب نصب شده اند ایجاد می گردد. مشابه با مسیری که یک صندلی ناهموار تمایل دارد به صورت قطری بلغزد. دو نوع پایه (سطح اتکا) ضعیف وجود دارد.

    پایه ضعیف موازی – پایه ضعیف موازی هنگامی رخ می دهد که یکی از پایه ها در محل نصب بالاتر از سه پایه دیگر باشد.

    پایه ضعیف زاویه ای – پایه ضعیف زاویه ای وقتی رخ می دهد که یکی از پایه های نصب شده با سطح استقرار موازی یا “نرمال” نیست.

در هر دو حالت، پایه ضعیف می تواند بوسیله یک بی قاعدگی در پایه نصب ماشین ، یا در فونداسیون در جایی که نشیمنگاه پایه در آنجا قرار می گیرد. رخ دهد. در هر دو حالت، قبل از اینکه همراستا یی شفت را تنظیم و برقرار کنیم هر یک از وضعیتهای پایه ضعیف باید کشف گردیده و اصلاح گردد. یک ابزار تنظیم لیزری خوب می تواند وجود مشکل پایه ضعیف را در یک ماشین گردان و وجود یا عدم وجود این مشکل را تشخیص دهد.

خرابی مرتبط: نا هم محوری اجزای دوار مکانیکی تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: ابزار تنظیم لیزری شفت Fluke 830 میزان بحرانی بودن: متوسط

12- کشیدگی و کرنش لوله

کشیدگی و کرنش (لوله) به شرایطی گفته می شود که تنشهای جدید، کشیدگی ها و نیروهایی بر روی بقیه تجهیزات عمل کرده و بازگشت آن از تاسیسات به موتور و درایو برگشته و شرایط ناهم محوری ایجاد می کند. رایج ترین مثال برای این مورد ترکیب های موتور/پمپ می باشد در جاییکه عوامل مختلفی باعث اعمال نیرو به لوله کشی می گردد عواملی مانند:

    یک جابجایی در فونداسیون

    یک شیر که جدیدا نصب شده یا بقیه اجزا

    برخورد یک شی، خمیدگی یا خیلی ساده فشار وارد شدن بر روی یک لوله

آن نیروها می توانند نیروی متقابل یا زاویه ای بر روی پمپ وارد کنند، که به نوبه خود باعث می شود شفت موتور/پمپ نا هم محور گردد. به همین دلیل مهم است که هم ترازی ماشین علاوه بر زمان نصب شدن به صورت دوره ای مجددا بررسی گردد. – هم ترازی دقیق شرایط موقت بوده و می تواند به مرور زمان به هم بخورد.

خرابی مرتبط : نا هم محوری و تنش های متعاقب آن بر روی اجزای دوار، منجر به خرابی پیش از موعد می گردد.

تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: ابزار تنظیم لیزری شفت Fluke 830

میزان بحرانی بودن: کم

13 – ولتاژ شفت

هنگامی که ولتاژهای شفت موتور از توانایی عایقی گریس یاتاقان افزایش پیدا کنند، جریانهای تخلیه الکتریکی به بلبرینگ برقرار می گردد. که در نتیجه آن باعث ایجاد چاله و ناصافی در قاب یاتاقان می گردد اولین نشانه بروز این مشکل سروصدا و داغ شدن بیش از حد یاتاقان خواهد بود به گونه ای که یاتاقان شروع به از دست دادن شکل ابتدایی خود کرده و خرده های فلز با گریس مخلوط شده و اصطکاک یاتاقان را افزایش می دهد.

این مساله می تواند منجر به تخریب یاتاقان طی چند ماه و از کار افتادن موتور گردد. خرابی یاتاقان یک مشکل پرهزینه است که هم در تعمیر موتور و هم مدت از کار افتادگی موتور را باید مد نظر قرار داد، ار اینرو برای کمک به جلوگیری از آن، اندازه گیری ولتاژ شفت و جریان یاتاقان یک اقدام و مرحله تشخیصی مهم است. ولتاژ شفت فقط در هنگامی ایجاد می شود که موتور برقدار بوده و در حال چرخش باشد.

خرابی مرتبط : جرقه زدن در میان یاتاقان ایجاد حفره و شیار کرده که منجر به افزایش لرزش و در نهایت خرابی یاتاقان می گردد.

تجهیزات برای اندازه گیری و تشخیص: اسیلوسکوپ 4 کاناله ایزوله قابل حمل Fluke-190-204 Scopemeter همراه با پروب زغال کربنی ولتاژ شفت AEIGS

چهار استراتژی برای موفقیت

سیستمهای کنترل موتور در سراسر کارخانه های تولیدی در فرآیندهای بحرانی و حیاتی مورد استفاده قرار می گیرند. خرابی تجهیزات می تواند باعث از دست رفتن زیاد پول و سرمایه به دلیل خراب شدن موتور، یا بخشهای دیگر، جایگزینی و مدت از کار افتادگی تجهیزات برای سیستمهای توان دارای موتور الکتریکی گردد.

با تجهیز مهندسین تعمیر و نگهداری و تکنسین ها با اطلاعات درست، اولویت بندی حجم کار و مدیریت تعمیر و نگهداری پیشگیرانه برای پایش تجهیزات و رفع عیب متناوب، می توان از بروز مشکلات غافلگیر کننده و برخی خرابی ها اجتناب کرد تا سیستم در شرایط تنشهای نرمال خود کار کرده و بدین طریق هزینه های مدت از کار افتادگی کل را کاهش داد. چهار استراتژی کلیدی وجود دارد که شما می توانید با انجام آنها سیستم را بازیابی کرده یا از خرابی زودرس در موتورهای محرک و اجزائ گردان جلوگیری کنید.

1- دامنه تلرانس عملکرد، مشخصات ماشین و شرایط کارکردی آن را مستند کنید.

2- وقایع و اندازه گیری های شرایط بحرانی را برای قبل و بعد از انجام تعمیرات و نگهداری و در شرایط عادی دریافت کرده و مستند کنید.

3- یک آرشیو مرجع از اندازه گیری ها برای آسان کردن تحلیل روند و تعیین و تشخیص تغییر وضعیت شرایط ایجاد کنید

4- تک تک اندازه گیری ها را ترسم کرده منحنی تغییرات را ایجاد کنید. هر تغییری در خط روند بیشتر از 10% تا 20% (یا هر درصدی که شما بر اساس شرایط کاری یا بحرانی بودن سیستم در نظر بگیرید) بایستی برای ریشه یابی و شناخت دلایل ایجاد آن بررسی گردد.

در پایان پیشنهاد می کنیم از ” قواعد تعمیر و نگهداری الکتروموتورها  ” و ” روغن یا گریس در روانکاری الکتروموتورها ” نیز دیدن نمایید.