مراحل ثبت وثیقه
آقایان با رسیدن به سن 18 سالگی تمام و از ابتدای اولین ماه 18 سالگی خود مشمول خدمت نظام وظیفه (سربازی) می شوند و اگر بعد از این سن قصد داشته باشند که از کشور خارج شوند باید مجوز خروج از کشور بگیرند. به این دلیل که آقایان با رسیدن به سن بالاتر از 18 سال برای خروج از کشور علاوه بر گذرنامه باید کارت پایان خدمت هم داشته باشند. بنابراین مشمولان نظام وظیفه برای دریافت مجوز خروج از کشور، باید معافیت تحصیلی دریافت کنند.
چنان چه شخص مشمول، شرایط لازم برای دریافت معافیت تحصیلی و در نتیجه خروج از کشور را دارا باشد، باید جهت تضمین بازگشت خود به کشور بعد از اتمام دوره مشخص شده، وثیقه ای را نزد نظام وظیفه قرار دهد تا ضمانتی برای بازگشت وی وجود داشته شود. در این بین اشخاصی که دارای غیبت سربازی باشند اجازه خروج از کشور را دریافت نخواهند کرد.
به دلیل وجود این شرایط، دانشجویان و مشمولان نظام وظیفه که به دلایل مختلف مثلا مسافرت با اعضای خانواده و مواردی از این قبیل بخواهند ار کشور خارج شوند، عموما مشکلاتی را برای آن ها به وجود می آورد. شرایط و نحوه خروج از کشور دانشجویان و مشمولان را در ادامه بازگو خواهیم کرد. خروج از کشور برای افراد زیر 18 سال نیاز به اخذ مجوز ندارد. و در صورتی که شخص قبل از سن مشمولیت دیپلم خود را اخذ نماید تا رسیدن به سن مشمولیت، می تواند بدن وثیقه از کشور خارج شود.
هم چنین افرادای که دارای معافیت دائم سربازی و یا کارت پایان خدمت هستند نیز برای خروج از کشور نیازی به اخذ مجوز از سازمان نظام وظیفه ندارند. مشمولانی که دارای معافیت تحصیلی و یا معافیت موقت هستند، برای خروج از کشور باید از سازمان نظام وظیفه مجوز دریافت نمایند.
ضبط وثیقه خروج از کشور
همان طور که اشاره شد بر اساس قانون جمهوری اسلامی ایران تمامی مردان بالای 18 سال، به جز موارد استثنا، باید به خدمت سربازی بروند. در این بین مشمولان خدمت سربازی که معافیت تحصیلی داشته و قصد خروج از کشور را دارند باید جهت ضمانت برگشت خود، وثیقه ای را نزد سازمان نظام وظیفه قرار دهند، در این صورت می توانند برای مدت مشخصی از کشور خارج شوند.
مجوز خروج از کشور برای افراد مشمول دارای معافیت تحصیلی، دارای مدت زمان معینی بوده و این افراد پس از گذراندن دوره تحصیلات خود باید به کشور بازگشته و خدمت سربازی خود را انجام دهند. و در صورتی که شخص بدون عذر موجه حاضر نشود، وارد دوره غیبت سربازی شده و مشمول قانون ضبط وثیقه مشمولان غایب خواهند شد و نظام وظیفه می تواند وجه مورد اجاره وثیقه را پس از طی مراحل قانونی ضبط نماید. به این صورت که به شخص کفیل یا وثیقه گذار اخطار صادر شده و از او خواسته می شود که ظرف مدت زمان مشخصی (عموما 20 روز) شخص مشمول را تسلیم نماید.
شرایط دریافت مجوز خروج از کشور جهت ادامه تحصیل
نداشتن غیبت سربازی. برای دریافت مجوز خروج از کشور اصلی ترین شرط لازم این است که باید غیبت سربازی نداشته باشید، چراکه افرادی که دارای غیبت هستند اجازه خروج از کشور را ندارند و مشمول این قانون نمی شوند.
در حال تحصیل باشید و قادر به دریافت گواهی اشتغال به تحصیل باشید. مدت زمان مجاز برای معرفی مشمولین فارغ التحصیل به اتمام نرسیده باشد و برگ اعزام بدون غیبت داشته باشید. وثیقه موردنظر را مطابق با نوع سفر، به منظور بازگشت به کشور به سازمان وظیفه عمومی پرداخت کرده باشید. درخواست مجوز خروج موقت از کشور از دانشگاه مربوطه ارائه شود.
مراحل ضبط وثیقه و ثبت درخواست خروج از کشور
در صورتی که معافیت تحصیلی دارید می توانید نسبت به ثبت درخواست خروج از کشور خود اقدام نمایید. بنابراین به منظور وثیقه خروج از کشور دانشجویان باید به ترتیب به ادارات و سازمان های زیر مراجعه نمود:
مراجعه به سازمان امور دانشجویان وزارت علوم
در ابتدا باید به سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مراجعه کرده و نسبت به گرفتن نامه معرفی به سازمان وظیفه عمومی ناجا (سازمان نظام وظیفه) اقدام شود.
در این نامه علاوه بر مشخصات شخصی، مشخصات تحصیلی مقطع قبلی و مشخصات محل تحصیل پذیرفته شده، درج شده و از سازمان وظیفه عمومی ناجا درخواست می گردد که نسبت به روشن شدن وضعیت نظام وظیفه شخص موردنظر اعلام نظر شود.
مراجعه به سازمان وظیفه عمومی ناجا
مراجعه پدر، مادر یا نماینده قانونی (وکیل) فرد مشمول به سازمان وظیفه عمومی و دریافت نامه از این سازمان برای ارایه به بانک، جهت واریز وجه الضمان و دریافت فیش واریزی نقدی از بانک. لازم به ذکر به دلیل اینکه تنها بانک مورد قبول نیرو انتظامی بانک قوامین می باشد، مشمولین واجد شرایط باید نزد یکی از شعب بانک قوامین (سپه سابق) دارای حساب قرض الحسنه باشند.
مراجعه به بانک جهت پرداخت وثیقه
در این مرحله باید نسبت به پرداخت مبلغ وثیقه به حساب خزانه داری و دریافت فیش واریز نقدی اقدام شود. مبلغ موردنیاز برای وثیقه خروج از کشور مشمولین خدمت سربازی با توجه به نوع سفر متفاوت می باشد که در ادامه به شرح آن ها خواهیم پرداخت.
مراجعه مجدد به سازمان وظیفه عمومی
در این مرحله فیش واریزی وجه الضمان باید به سازمان وظیفه عمومی تحویل و درخواست صدور نامه به سازمان امور دانشجویان مبنی بر ضبط وثیقه داده شود.
مراجعه مجدد به سازمان امور دانشجویان
مراجعه مجدد به سازمان امور دانشجویان جهت تحویل جوابیه نامه نظام وظیفه به سازمان امور دانشجویان و دریافت جواب نامه سازمان امور دانشجویی برای وزارت امور خارجه صورت می گیرد.
مراجعه به وزارت امور خارجه
در این مرحله نامه مربوطه که از طرف سازمان امور دانشجویان دریافت شده است باید تحویل وزارت خارجه گردد. تا مجوز لازم توسط وزارت خارجه صادر شود.
بنابراین مشمولان پس از طی کردن مراحل ذکر شده، تایید اشتغال به تحصیل و دارا بودن شرایط لازم، با پرداخت مبلغ وثیقه می توانند مجوز خروج از کشور خود را دریافت نمایند.
میزان وثیقه خروج از کشور
ودیعه خروج از کشور بر اساس نوع سفر فرد مشمول متفاوت می باشد برای مثال:
میزان وثیقه مورد نیاز برای سفرهای علمی و مطالعاتی در مقطع تحصیلات تکمیلی برابر با 8 میلیون تومان وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی می باشد.
میزان وثیقه مورد نیاز برای ادامه تحصیل (برای افراد داری معافیت تحصیلی خارج از کشور)، برابر با 20 میلیون تومان وجه نقد می باشد.
میزان وثیقه مورد نیاز برای سفرهای سیاحتی برابر با 15 میلیون تومان وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی می باشد.
میزان وثیقه مورد نیاز برای سفرهای زیارتی برابر با 3 میلیون تومان وجه نقد می باشد.
میزان وثیقه مورد نیاز برای سفرهای ورزشی برابر با 15 میلیون تومان وجه نقد می باشد.
میزان وثیقه مورد نیاز برای سفر دوره های مشترک برابر با 15 میلیون تومان وجه نقد می باشد.
وثیقه خروج از کشور، برای مشمولانی که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه های خارج از کشور دارند، 40 میلیون تومان وجه نقد بدون سود است. از طریق ضمانت نامه بانکی نیز امکان سپردن وثیقه وجود دارد.
میزان وثیقه خروج از کشور برای نخبگان
نخبگان می توانند با معرفی بنیاد نخبگان نیروهای مسلح از دادن وثیقه معاف شده و تنها با تعهد کتبی اقوام درجه یک مجوز خروج از کشور دریافت نمایند.
انواع وثیقه برای خروج از کشور
- وجه نقد
در این روش شخص متقاضی باید نسبت به سرمایه گذاری بصورت سپرده گذاری بلند مدت اقدام نماید. در این روش بانک به شما ضمانت نامه یکساله می دهد و این در حالی است که سازمان نظام وظیفه از شما تعهد 4 الی 6 ساله می خواهد. در این حالت شما باید به نظام وظیفه تعهد دهید که هر سال این ضمانت نامه را نزد بانک تمدید می نمایید. و چون خود شما احتمالا در زمان تمدید این ضمانت نامه در داخل کشور نخواهید بود باید به شخص مورد اعتمادی وکالتنامه محضری بدهید که این شخص به نیابت از شما، هر سال این تمدید را برای شما انجام دهد.
- سند ملک
در این نوع وثیقه باید شش دانگ یک سند ملک مسکونی (سند زمین و باغ قابل قبول نیست) نزد نظام وظیفه به عنوان وثیقه قرار داده شود. اگر خانه مورد وثیقه در شهرستان باشد باید قبل از سپردن سند نزد نظام وظیفه از وکیل دادگستری درخواست شود تا آن را قیمت گذاری کرده و به نامه آن را به شما بدهد که در ادامه شما بتوانید نامه رسمی این قیمت گذاری به نظام وظیفه ببرید.
و در صورتی که ملک مورد نظر در تهران باشد بعد از مراجعه به نظام وظیفه، طی نامه ای شما را به یک دفترخانه ارجاع می دهد تا استعلام های لازم، از جمله استعلام شهرداری، دارایی و غیره اخذ شود. بعد از تکمیل نمودن مدارک لازم، همراه با نماینده نظام وظیفه در دفترخانه رسمی حضور پیدا کرده تا سند ملک موردنظر در رهن سازمان وظیفه عمومی به عنوان وثیقه خروج از کشور قرار گیرد.
- ضمانت نامه بانکی
برای اخذ ضمانت نامه بانکی به دو طریق می توان اقدام نمود
روش اول) پول نقد
در این روش به ازای پرداخت پول نقد به بانک می توانید ضمانت نامه بانکی برای معرفی به سازمان نظام وظیفه دریافت نمایید.
روش دوم) سند یا سفته
در این روش برای دریافت ضمانت نامه بانکی می توانید از طریق سند ملکی اقدام نمایید. برای این کار شما باید با در دست داشتن سند موردنظر به بانک مراجعه نمایید. پس از آن بانک طی یک معرفی نامه شما را شهرداری ارجاع می دهد که شهرداری ملک موردنظر را ارزش گذاری نماید. پس از آن با امانت قرار دادن سند ملک، بانک برای شما ضمانت نامه ای صادر می کند که به نظام وظیفه تحویل دهید و مجوز خروج از کشور دریافت نمایید.
نکته قابل توجه این است که همه بانک ها این نوع ضمانت نامه را ارائه نمی دهند. بنابراین اگر می خواهید از این روش استفاده نمایید باید از قبل بانک های که این نوع ضمانت نامه را ارائه می دهند، شناسایی کنید.