زن یا شوهر می‌توانند بر اساس شرایط مندرج در قانون به صورت غیابی طلاق بگیرند. طلاق غیابی بر حسب این که خوانده در دادگاه حضور پیدا نکرده و یا این که لایحه دفاعیه مکتوب نیز ارائه نشده باشد، صورت می‌گیرد. غیابی بودن حکم طلاق به اختیار خواهان دعوا انجام نمی‌شود، بلکه به دلیل این که خوانده به هیچ طریق ممکن در فرآیند رسیدگی، اعلام حضور نکرده است، دادگاه حکم طلاق به صورت غیابی صادر می‌کند.
این که رای طلاق به صورت غیابی صادر می‌شود، از جهات مختلف برای طرف مقابل دعوا، معایبی خواهد داشت. خوانده در دادگاه طلاق حضور پیدا نکرده و در این صورت امکان دفاع از حق و حقوق قانونی خود را ندارد و به تبع آن قاضی طبق حکم قانونی، رای طلاق را غیابی صادر می‌کند. خصوصا در دعاوی طلاق که خواهان، شوهر بوده، صدور حکم غیابی طلاق منجر به تضییع حقوق زوجه شده و چه بسا امکان مطالبه حقوق قانونی خود را نخواهد داشت. البته در قانون، راه‌های مختلفی برای اعتراض به حکم غیابی طلاق صادر شده است و در هر صورت خوانده دعوا می‌تواند از طریق واخواهی و سایر راه‌های قانونی، در این زمینه اعتراض نماید.
دادگاه بعد از آن که حکم طلاق غیابی را صادر نمود، در صورتی که این حکم منجر به صدور گواهی عدم امکان سازش شود، خواهان می‌تواند برای ثبت طلاق به دفترخانه مراجعه نماید. در شرایطی نیز امکان ابطال طلاق غیابی وجود دارد. ابطال طلاق غیابی بر اساس شرایط مختلفی صورت می‌گیرد و طی آن طلاق ثبت شده از درجه اعتبار ساقط می‌شود. در واقع اگر طلاق غیابی مانند سایر احکام طلاق که به صورت حضوری صادر می‌شود، شرایط لازم برای صحت صیغه طلاق را نداشته باشد، این نوع طلاق، باطل است. مشاوره رایگان دادگاه خانواده برای ابطال طلاق غیابی، به ارائه راهنمایی حقوقی و اجرایی جهت حفاظت از حقوق موکلان و ارائه استراتژی‌های حقوقی برای مخالفت با حکم طلاق غیابی می‌پردازد .
برای ابطال طلاق غیابی لازم است که یکی از شرایط مورد نیاز از قبیل عدم خواندن خطبه طلاق در حضور شاهد و یا عدم قصد طلاق دهنده برای ثبت طلاق وجود داشته باشد. البته که جنون طلاق دهنده از دیگر شرایط ابطال طلاق غیابی به شمار می‌رود. در این مقاله قصد داریم که ابتدا شرایط لازم برای آن که طلاق غیابی، باطل شود را بررسی نموده و سپس به نحوه ابطال طلاق غیابی و سایر موضوعات مرتبط در این زمینه بپردازیم. البته برای دریافت مشاوره حقوقی با و حضوری فوری ابطال طلاق غیابی می‌توانید با وکلای دادگستری متخصص در امور طلاق در ارتباط باشید.
درباره طلاق غیابی
صدور حکم طلاق از دو حالت کلی حضوری و یا غیابی، خارج نیست. اغلب احکام دعاوی حقوقی به صورت حضوری صادر می‌شود که در مواردی نیز امکان صدور این احکام به شیوه غیابی وجود دارد. از موضوع طلاق غیابی گاها مفاهیم نادرستی برداشت می‌شود که با مفاهیم حقوقی اعتبار ندارد. در واقع زمانی که بحث طلاق غیابی مطرح می‌شود، عموما اینگونه تصور می‌شود که زن یا شوهر بدون اطلاع به هم و به شکل غیابی از هم طلاق می‌گیرند.
عدم اطلاع دادن زوجین به هم برای طرح یک طرفه دعوا طلاق در دادگاه گاهی رخ می‌دهد اما این که حکم دادگاه، غیابی صادر شود، بسته به اختیار زوج یا زوجه نیست و وجود یک سری شرایط، سبب می‌شود تا دادگاه اقدام به صدور رای غیابی طلاق نماید. در طلاق غیابی، خواهان دعوا می‌تواند بدون آن که همسر خود را از طلاق گرفتن مطلع کند، به صورت غیابی طلاق بگیرد اما زمانی که حکم دادگاه در این زمینه صادر می‌شود، خوانده دعوا امکان اعتراض به رای صادره را خواهد داشت. این که حکم طلاق به صورت غیابی صادر می‌شود، باید یکی از شرایط مندرج در ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی وجود داشته باشد.
در ماده مزبور عنوان شده است که حکم دادگاه در حالت کلی، حضوری است مگر آن که یک سری شرایط وجود داشته باشد که بر اساس آن، دادگاه رای طلاق را غیابی صادر می‌کند. عواملی که سبب صدور حکم غیابی طلاق می‌گردد، به این صورت است که خوانده دعوا، وکیل و یا نماینده قانونی او در هیچ یک از جلسات دادرسی طلاق حاضر نشوند. همچنین جدای از این که خوانده دعوا طلاق در طول فرآیند دادرسی حاضر نمی‌شود، در صورت عدم ارائه لایحه دفاعیه مکتوب نیز دادگاه رای طلاق را غیابی صادر می‌کند. در انتهای ماده فوق الذکر نیز آمده است که اگر اخطاریه به صورت واقعی ابلاغ نشده باشد، حکم طلاق به شکل غیابی صادر می‌شود.
بنابراین می‌توان گفت که صدور رای غیابی ، بنا به خواسته خواهان دعوا انجام نمی‌شود، بلکه غیبت خوانده یا وکیل او در دادگاه سبب می‌شود مرجع قضایی، حکم طلاق را غیابی صادر نماید. برای آن که حکم طلاق به شیوه غیابی از طرف دادگاه رسیدگی کننده صادر نشود، باید شرایط قانونی احکام غیابی، وجود نداشته باشد. با این فرض که یکی از شرایط ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی وجود داشته و رای دادگاه برای دعوا طلاق نیز غیابی صادر شود، در صورتی که ثبت طلاق در محضر به صورت قانونی و طبق روال معمول آن انجام نشود، بحث ابطال طلاق غیابی مطرح شده که در ادامه موضوع باطل شدن طلاق غیابی ثبت شده را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ابطال طلاق غیابی چیست؟
در بخش قبل، تعریفی از ابطال طلاق غیابی داشتیم و حکم دادگاه طلاق در صورت وجود شرایط محدود و خاص، به صورت غیابی صادر می‌شود. حال در مواقعی این امکان وجود دارد که حکم غیابی طلاق، به دلیل آن که شرایط صحت صیغه طلاق رعایت نشده و یا سایر شرایط، رعایت نشده است، باطل می‌باشد. زمانی که مراحل مربوط به طلاق، انجام شد و دادگاه نیز به این نتیجه رسید که زن و شوهر باید از هم جدا شوند، اقدام به صدور گواهی عدم امکان سازش می‌کند. با صادر شدن این گواهی، شخص متقاضی طلاق می‌تواند برای آن که صیغه طلاق را جاری کند، به دفترخانه مراجعه کند. در طلاق‌های غیابی، طرف دیگر دعوا یا همان یکی از زوجین که منظور خوانده دعوا است، در هیچ یک از مراحل و فرآیند دادرسی حضور ندارد.
در صورتی که شرایط طلاق غیابی، وجود نداشته و یا این که ثبت شدن طلاق در محضر بر اساس ضوابط تعیین شده صورت نگیرد، طرف دیگر دعوا که درخواست طلاق علیه او اقامه شده، این امکان را دارد که برای ابطال طلاق غیابی اقدام نماید. در واقع ابطال طلاق غیابی بدین معناست که بعد از صدور غیابی حکم طلاق، اگر ثبت محضری طلاق طبق موازین شرعی و قانونی انجام نشود، خوانده دعوا که زوج و یا زوجه می‌تواند باشد، از دادگاه تقاضای باطل کردن طلاق ثبت شده را دارد. با توجه به این که انجام مراحل طلاق غیابی بر اساس شرایط قانونی صورت نگرفته و یا این که ثبت محضری طلاق بدون این که مقررات شرعی رعایت شود، انجام گیرد، بسته به این که شوهر یا زن، درخواست طلاق غیابی را داده است، طرف دیگر می‌تواند برای باطل کردن طلاق ثبت شده، اقدام کند.
ابطال طلاق غیابی چه شرایطی دارد؟
در پاسخ به این پرسش که چه شرایطی برای ابطال طلاق غیابی وجود دارد، باید گفت که اگر شرایط کلی که برای صحت صیغه طلاق وجود دارد، اگر وجود نداشته باشد، لازم است که طلاق غیابی ثبت شده، باطل گردد. برای آن که واقعه طلاق از لحاظ قانونی و شرعی، صحیح باشد، ضروری است که شرایطی که در زمان ثبت طلاق در محضر باید اجرا شود، وجود داشته باشد. در واقع می‌توان اینگونه بیان کرد که برای ابطال طلاق غیابی، همان شرایطی که برای باطل کردن انواع دیگر طلاق در نظر گرفته می‌شود، برای ابطال این نوع طلاق نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در قانون مدنی صراحتا گفته شده است که ثبت طلاق باید به صیغه یا خطبه طلاق بوده و همچنین جاری شدن خطبه طلاق در حضور شهود انجام شود. علاوه بر این که خواندن صیغه طلاق که به الفاظ عربی می‌باشد، باید از طرف زن و شوهر در حضور شهود صورت گیرد، فرد طلاق دهنده باید برای این کار قصد و میل باطنی داشته و دارای صفت محجورین نباشد. البته شرایط دیگری برای آن که طلاق، شرعا و قانونا صحیح بوده و امکان ابطال آن وجود نداشته باشد نیز وجود دارد که در این بخش تمام شرایطی که لازم است تا طلاق غیابی، ابطال گردد، مورد بررسی قرار خواهیم داد. بنابراین می‌توان گفت که شرایط زیر برای ابطال طلاق غیابی، باید وجود داشته باشد:
عدم قصد و اختیار طلاق دهنده برای ثبت واقعه طلاق
داشتن اختیار و قصد واقعی جز شرایط اساسی صحت هر معامله و عقدی به شمار می‌رود. در این صورت فردی که برای درخواست طلاق در دادگاه و سپس ثبت واقعه طلاق در محضر اقدام نموده، بایستی برای این کار، قصد و میل باطنی داشته باشد. در این صورت می‌توان گفت که یکی از شرایط اساسی ابطال طلاق غیابی، عدم داشتن قصد، اراده، عقل و اختیار طلاق دهنده می‌باشد. در واقع اگر شخصی که دارای جنون است، برای ثبت طلاق غیابی اقدام کند، چنین طلاقی از اساس باطل بوده و طرف دیگر دعوا می‌تواند تقاضای باطل کردن چنین طلاقی را کند.
عدم اجرای صحیح الفاظ صیغه طلاق
زمانی که حکم غیابی طلاق صادر شد، طبق قانون باید ثبت محضری طلاق صورت گیرد. بدین صورت که شخص طلاق دهنده بایستی با در اختیار داشتن مدارک و اسناد مورد نیاز و همچنین حکم دادگاه برای آن که واقعه طلاق را به ثبت برساند، به محضر مراجعه کند. برای آن که طلاق به ثبت برسد، ضروری است که صیغه مخصوص برای طلاق، از طرف زن و مرد خوانده شود. صیغه طلاق، دارای الفاظی به زبان عربی است که زوجین با بیان کردن آنها این موضوع را نشان می‌دهند که طلاق با اختیار آنها انجام شده است. البته اگر درخواست طلاق غیابی و ثبت آن توسط نماینده قانونی شخص محجور صورت گرفته باشد، این کار کاملا صحیح بوده و امکان باطل کردن طلاق وجود ندارد.
نتیجه گیری
با بهترین و مجرب ترین وکلای پایه یک دادگستری در حوزه دعاوی مربوط به طلاق آماده است تا با و یا هر یک از زوجین را در روند ابطال طلاق غیابی راهنمایی کرده و تا مطالبه ی حقوق کامل آنها همراهی نماید. ابطال طلاق را به دادگاه بدهد. در هر صورت اگر در رابطه با نحوه و چگونگی ابطال طلاق غیابی، سوالات مختلفی دارید، پیشنهاد می‌شود که از سامانه بنیاد وکلا استفاده کنید. حال اگر صیغه طلاق به درستی خوانده نشود و یا این که ثبت طلاق بدون آن که خطبه طلاق جاری شود، صورت گیرد، امکان ابطال طلاق ثبت شده با این شرایط، وجود دارد.