افزایش حدود ۲ برابری ذخایر «خون» در کشور/انتقاد از معطلی ۹ ساله ساخت «پالایشگاه خون»

به گزارش خبر روزانه، دکتر مصطفی جمالی _ مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران در نشستی خبری درباره شاخص‌های اهدای خون در کشور، گفت: اهدای خون کمی بیش از ۹ درصد افزایش یافته و ذخایر خون و فرآوده کمی بیش از ۲ برابر افزایش یافته است و به حدود ۸ روز رسیده است؛ اما آنچه مهم است بحث ذخایر خون و فرآورده بوده است که همیشه در این زمینه مشکل داشتیم؛ بویژه در استانی مانند سیستان و بلوچستان که همیشه در وضعیت قرمز بوده است اما الان دیگر هیچ بیماری در مورد خون و فرآورده مشکلی ندارد.

وی درباره تامین تجهیزات مورد نیاز نیز گفت: جلسات متعددی با شرکت‌های دانش‌بنیان داشته‌ایم. سانتریفیوژهای یخچال‌دار که یکی از دستگاهی اصلی ما است را پس از تایید کارایی از یک شرکت ایرانی تهیه کرده‌ایم. این دستگاه با نمونه خارجی یکسان بود. طی دو تا سه سال آینده احتمالا بسیاری از دستگاه‌های مورد نیاز را از داخل کشور تامین می‌کنیم.  

مدیرعامل سازمان انتقال خون درباره اهدا و پالایش پلاسما نیز گفت: یکسری داروهای مهم از پلاسما تهیه می‌شود و پالایشگاه‌ها این داروها را از خون جدا می‌کنند. در دهه ۷۰ این تکنولوژی وجود داشت و خود سازمان این کار را انجام می‌داد، چند سالی وقفه افتاد و در سال ۱۳۹۳ پالایشگاه انتقال خون را به بخش خصوصی واگذار کردند. ۹ سال از این موضوع گذشت و اتفاقی نیفتاد؛ رسما اعلام می‌کنم  پالایشگاه شرکت پالایش و پژوهش خون اگر با ۱۵۰ هزار لیتر پلاسما و با تولید IVIG، فاکتور ۸، آلبومین و… بتواند کار کند، قابل قبول است؛ گرچه ۹ سال مملکت را معطل کردند. این روند موضوعات حقوقی دارد که در جریان است ولی اگر با ظرفیتی که ذکر کردم به تولید برسند من شخصا حمایت می‌کنم.

وی افزود: سالیان سال است که یکسری شرکت‌های خصوصی در زمینه پلاسما فرزیس فعال هستند و مبالغی هم به اهداکننده می‌پردازند، پلاسمایی هم ما در سازمان تولید می‌کنیم. تقریبا ۱۸۰ هزار لیتر پلاسما در سال توسط ما تولید می‌شود و طبق برنامه ریزی‌ها قصد داریم این میزان را تا پایان سال ۲۰ درصد افزایش دهیم. تلاش کردیم حتی روشی جدید احصا کنیم که بازهم این روند افزایشی شود. بخش خصوصی شاید حدود ۳۰۰ هزار لیتر توان داشته باشد اما شاید نیاز کشور بیش از یک‌میلیون لیتر باشد و ما می‌توانیم خیلی راحت به این عدد برسیم و به نظر بنده این عمل باید ۱۰۰ درصد داوطلبانه باشد، هرچند که مخالف فعالیت بخش خصوصی هم نیستیم اما باید مراقبت خوبی انجام شود که انگیزه مالی سبب اشتباه پاسخ دادن به سوالات نشود؛ چون پلاسما برای تولید دارو استفاده می‌شود باید مراقبت‌ها را افزایش دهیم.

جمالی در این باره ادامه داد: بخش خصوصی روزی آمد پلاسمای ما را گرفت و تبدیل به دارو کرد و سود کرد و متاسفانه برای ساخت پالایشگاه ظلم شد به مردم و بعد از چندین سال هنوز پالایشگاهی ساخته نشده و باید در این زمینه مطالبه‌گری شود. ما حاضر هستیم تعهد دهیم که می‌توانیم تلاش کنیم تا به یک میلیون لیتر اهدای پلاسما سالانه هم برسیم و بخش خصوصی هم بیاید پالایشگاه بسازد.

جمالی در خصوص وضعیت انتقال خون در برنامه هفتم توسعه، بیان کرد: در برنامه هفتم متاسفانه اسمی از سازمان انتقال خون برده نشده است ولی جلساتی گذاشتند با ما و پیشنهاد دادیم که روی  تست NAT، غربالگری آنتی بادی و تست NGS کار کنیم. یعنی در واقع خودمان برای خودمان تکلیف ایجاد کردیم که خدمتی که چندین سال است بر زمین مانده را انجام دهیم.

وی با اشاره به اینکه روند اهدای خون در بانوان از ابتدا کم بوده است، تصریح کرد: البته در زمان دفاع مقدس مشارکت خوبی داشتند اما اکنون میانگین مشارکت کمتر از پنج درصد است. انتظار نداریم مشارکت به یکباره به ۵۰ درصد برسد اما باید مشابه سایر کشورها به ۲۰ تا ۳۰ درصد برسد و در این راستا هم خیلی تلاش شده است اما این موضوع اکنون یک چالش است.

جمالی تاکید کرد: در مورد اهدای خون در جوانان هم معضلاتی وجود دارد که در طول سالیان گذشته این روند کمی کاهش داشت و باید کار فرهنگی در این زمینه انجام شود. الان بیشتر سنین ۳۵ سال و بالاتر خون اهدا می‌کنند، با توجه به پیر شدن جمعیت که نیاز به خون بیشتر می‌شود همین جوانان و خانم‌ها باید مشارکت خود را افزایش دهند که نیاز کشور در سالیان آتی هم راحت تامین شود.

وی با تاکید بر اینکه اهدای خون کار مقدسی است، اظهار کرد: خیلی‌ها نذر اهدای خون می‌کنند؛ بنابراین وظیفه ما تسهیل شرایط اهدای خون به وسیله گسترش مراکز است تا افراد برای اهدای خون مجبور به طی کردن مسافت‌های طولانی نباشند. برخی نقاط از فضاهای هلال احمر استقاده می‌کنیم و در برخی نقاط هم خیرین به کمک ما آمده‌اند. در زمینه پدافند غیر عامل هم باید دقت عمل داشته باشیم. به عنوان مثال در تهران همه خون و فرآورده‌های خونی در یک‌ محل متمرکز است و باید به فکر مرکز پشتیبان برای تهران باشیم که با کمک خیرین در پرند در حال راه‌اندازی چنین مرکزی هستیم. توسعه فضای فیزیکی باید در تمام کشور انجام شود.

مدیرعامل سازمان انتقال خون با تاکید بر اهمیت حضور و کمک مردم، گفت: بر همین اساس معاونت اجتماعی را در سازمان تاسیس کردیم که تاکنون ۴۵۰ میلیارد تومان آورده در قالب همکاری بین بخشی یا کمک مالی خیرین داشته است.

ادامه دارد